Celem artykułu jest naszkicowanie spojrzenia na klasyczne dzieło Cervantesa przez pryzmat kategorii retrotopii w ujęciu późnego Zygmunta Baumana. Retrotopia to swoista podwójna negacja utopii, próba powrotu do wyimaginowanej przeszłości, co zachodzi zwykle w obliczu niepewnej przyszłości. W pierwszej części artykułu wskazuje się na wyraźną analogię między konceptualizacją retrotopii a istotnymi wątkami Don Kichota. Należą do nich m.in. kwestia nostalgii za czasami minionymi, problematyka przemocy czy nawrót do myślenia plemiennego w kategoriach „nas” przeciwstawionych „im”. Druga część tekstu pokrótce analizuje Don Kichota jako wyraz retrotopijnej tęsknoty za wymyśloną przeszłością Złotego Wieku, idylliczną epoką sprawiedliwości i humanizmu.
Słowa kluczowe: Zygmunt Bauman, Miguel de Cervantes, retrotopia, utopia, Don Kichote