Artykuły: Dipesh Chakrabarty

Artykuł jest wstępem do książki The Climate of History in a Planetary Age (2021). Dotyczy tego, jak zmiana klimatu i dyskusje wokół pojęcia antropocenu wpływają na sposób pisania historii i jak zmieniają nasze wyobrażenia o polityczności. Autor przekonuje, że w epoce zmiany klimatu globalna historia podzielonej ludzkości, możliwa do ujęcia przy użyciu kategorii takich jak kapitalizm, kolonializm czy globalizacja, splata się z planetarną „głęboką historią” ludzi jako gatunku. W efekcie ramy pojęciowe związane z teorią postkolonialną i krytyką kapitalizmu przestają być wystarczające i historiografia musi zacząć odwoływać się również do ustaleń biologii i geologii. Zmusza to również do nowego spojrzenia na polityczność, odwołującego się do filozofii Hannah Arendt, Carla Schmitta i Brunona Latoura.

Słowa kluczowe: teoria postkolonialna, kapitalizm, globalizacja, antropocen, zmiana klimatu, historia środowiskowa

W artykule Klimat historii. Cztery tezy Dipesh Chakrabarty, jako jeden z pierwszych badaczy humanistycznych, zabiera głos w dyskusji o terminie „antropocen”, zaproponowanym w 2000 roku przez Paula J. Crutzena i Eugene F. Stoermera na nazwanie nowej epoki geologicznej, w której ludzkość jest głównym czynnikiem geologicznym. Chakrabarty stawia pytanie o to, jak powinien zmienić się sposób myślenia o ludzkiej historii w czasach gwałtownej i nieodwracalnej zmiany klimatu. Analizując założenia klasycznej historiografii oraz najnowsze prace poświęcone globalnemu ociepleniu, Chakrabarty dochodzi do wniosku, że w obliczu negatywnych przemian klimatycznych konieczne jest uzupełnienie globalnych historii kapitalizmu o gatunkową historię ludzkości.