EN
„Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja” (ISSN 0867-0633) to dwumiesięcznik literaturoznawczy wydawany od 1990 przez Instytut Badań Literackich PAN we współpracy ze Stowarzyszeniem Pro Cultura Litteraria.
EN

Artykuły: Elżbieta Wichrowska

Świadectwo dzienników choroby (XVIII/XIX w.)

Indeks autorów: Elżbieta Wichrowska
Numer: 2021 / 1

Pojawienie się prywatnego dziennika choroby na przełomie XVIII i XIX wieku wiązać należy z dokonującym się wówczas w kulturze wyraźnym zwrotem „ku prywatności”, a jednocześnie progresem w naukach medycznych, zmianami w opiece nad pacjentem oraz popularyzacją wiedzy na temat funkcji organizmu człowieka, higieny, zdrowia i choroby. Najbliższa rodzina, mąż, brat, inni bliscy zgodnie z zaleceniem lekarzy, m.in. Leopolda Lafontaina Jak należy pisać do lekarza o chorobach (1801) prowadzą dzień po dniu, a nawet godzina po godzinie dzienniki chorób najbliższych osób (dzienniki te zazwyczaj kończą się śmiercią chorego). Kilkunastokartkowe teksty stanowią świadectwo desperackiej próby zachowania dystansu i obiektywizmu w systematycznej rejestracji zmian w wyglądzie i psychice umierającego, odnotowywaniu jego wszystkich czynności fizjologicznych, a jednocześnie świadectwo pojawienia się nowej (dotąd w badaniach nieodnotowywanej) odmiany prywatnego dziennika prezentującego silnie zmedykalizowany opis ciała człowieka.

Słowa klucze: dziennik choroby, medycyna, Leopold Lafontaine, patografia, medykalizacja ciała, fizjologia, cielesność, kobieta

Szkicownik jako dokument autobiograficzny (XVIII/XIX w.)

Indeks autorów: Elżbieta Wichrowska
Numer: 2018 / 6

W artykule podęto próbę opisania przełomowego momentu w dziejach podręcznego szkicownika malarskiego (XVIII /XIX w.), przejścia funkcji rekwizytu zawodowego do artefaktu pamięci indywidualnej, któremu towarzyszyły zwrot ku prywatności, demokratyzacja w użytkowaniu szkicowników (społeczna, genderowa i tematyczna), popularyzacja (powszechność użytkowania, także przez bohaterów tekstów literackich), wyraźne poszerzenie funkcji szkicownika ( w tym związanych z funkcjami pamięci i upodobnieniem do dziennika osobistego) czy pojawienie się jego nowych „autobiograficznych” odmian. Zwrot ten przedstawiono na tle przemian społecznych i kulturowych (w tym uczestnictwa w nich kobiet; działalności warszawskich wystaw sztuk pięknych ) i w oparciu o nieznane najczęściej źródła m.in. szkicowniki-dzienniki (Piotr Michałowski, Celina z Treterów Dominikowska), szkicowniki więzienne (Alfred Römer), sybirskie; szkicowniki –komiksy (Michał Piotr Radziwiłł; Wandalin Strzałecki).
Słowa kluczowe: szkicownik, dziennik, fotografia, zwrot ku prywatności, przełom XVIII i XIX w., artefakty pamięci, warszawskie wystawy sztuk pięknych.

Korzystając ze strony wyrażacie Państwo zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies. W każdej chwili możecie Państwo zmienić ustawienia cookies a także dowiedzieć się na ich temat więcej. Kliknij tutaj Nie pokazuj więcej tej informacji