W artykule dokonuje się przeglądu stanu badań na temat cenzurowania w latach 1944-1990 literatury polskiej podejmującej tematykę II wojny światowej. Najważniejszym ustaleniem jest, że cenzura głęboko zmodyfikowała obraz II wojny światowej, eliminując niektóre tematy (relacje polsko-radzieckie, Holokaust), sposoby przedstawienia („nadmierny” pesymizm, naturalizm) oraz poszczególne teksty (niewydane do dziś, ale zachowane w archiwach). Autorka artykułu postuluje przygotowanie obszernej monografii poświęconej tej kwestii i uwzględniającej podziały chronologiczne, gatunkowe, tematyczne oraz opisującej różne instancje kontrolne. Proponuje także kilka ujęć metodologicznych, które mogłyby dać takim pracom nowy impuls: perspektywę totalitarną, transnarodową, postkolonialną oraz mniejszościową (minority narrative).
Słowa kluczowe: cenzura, komunizm, literatura polska lat 1944-1990, II wojna światowa, Polska Ludowa