Artykuły: Łukasz Tischner

Autor proponuje interpretację opowiadania Gombrowicza, w której zwraca uwagę na zamierzoną przez pisarza parodystyczną grę z Nietzscheańskimi ideami „ostatniego człowieka” i „nadczłowieka”: ośmiesza pretensje nadczłowieka do absolutnego panowania nad sobą i światem. Huligan przegrywa w starciu ze szczurem, który potrafi wzbudzić w nim nieodwracalne obrzydzeniem do ukochanej Maryśki, co ostatecznie prowadzi do jego „zwężenia”. Autor zwraca uwagę na centralną w opowiadaniu figurę pewnego bezlitosnego determinizmu, który nazwany jest „bezgranicznością niemiłosierności”. Ma ona luźny związek z freudowskim rozumieniem „losu popędu”, ale odsyła do jakiejś metafizyki, która kojarzy się z pesymistyczną filozofią woli Schopenhauera.

W swoim szkicu Łukasz Tischner polemizuje z niektórymi tezami zawartymi w Czego nie rozumiem w „Traktacie moralnym”? Najpierw odpowiada na zarzuty wysunięte przez prof. Markiewicza w stosunku do jego interpretacji Traktatu moralnego pomieszczonej w książce Sekrety manichejskich trucizn. Miłosz wobec zła. Dowodzi, że w świetle dostępnej wiedzy Etruskowie rzeczywiście traktowali bogów olimpijskich z przymrużeniem oka. Przekonuje, że lektura Balzaka uczyła dystansu do „ludzkich spraw”, a ustępy o „schizofrenikach”, złych ludziach i „ludziach prostych” są niejasne ze względu na historiozofię, którą do pewnego stopnia przejmuje Miłosz od T. Krońskiego. W końcowej części artykułu Tischner zwraca uwagę na polityczną aluzyjność utworu, której Prof. Markiewicz zdaje się nie dostrzegać, a wreszcie powraca do kwestii szczególnej „historiozoficznej teodycei” (ostatecznie odrzuconej przez Miłosza), która stanowi ideowe podłoże Traktatu moralnego.