Przedmiotem artykułu jest definicja lemmy w polskiej teorii symboliki, jako gatunku samodzielnego i składnika gatunków złożonych (emblema, symbolum). Na podstawie poetyk i retoryk XVII-XVIII w. odtworzono rozumienie pojęcia (titulus, przesłanka logiczna, argument) i jego podstawy teoretyczne (m.in. teoria epigramatu, ars memorativa, podręczniki S. Pietrasanty, E. Tesaura, J. Masena). Scharakteryzowano wpływ lemmy na recepcję emblematyki w Rzeczypospolitej (m.in. scalenie poantycznej i pośredniowiecznej tradycji symbolicznej z nowożytną sztuką konceptu, rozdzielenie definicji emblema i symbolum, kontekst epigramatyczny symboliki, upowszechnienie jezuickiego „emblematu sylogistycznego”) oraz wynikające z teorii przesłanki metodologiczne dla badań nad literaturą i sztuką symboliczną (lemmata jako elementy odrębnej struktury logicznej).
Słowa kluczowe: lemma, emblemat, symbol, epigramat, logika, retoryka