Artykuły: Michalina Kmiecik

Celem artykułu jest wskazanie zależności między awangardowym paradygmatem antropologicznym (opartym na pojęciach ruchu, postępu i prędkości) i koncepcją dromoskopii Paula Virilio. Analizowane przez filozofa problemy odtożsamienia, utraty stabilnej podmiotowości, kreowania obrazu człowieka-projektora wytwarzającego symulakra na ekranie deski rozdzielczej zostają wykorzystane do stworzenia pojęcia tekstu dromoskopowego: będącego już nie tematyzacją ruchu, a próbą jego uobecnienia w języku poetyckim. Przemiana awangardowej liryki, która od fascynacji dromomaniakalnym podmiotem zmierza ku dromoskopowemu postrzeganiu, zostaje w tekście opisana na przykładzie dwóch wierszy Juliana Przybosia: Na uskrzydlonych kołach i Na kołach.

Słowa kluczowe: awangarda, dromoskopia, Julian Przyboś, Paul Virilio

Tekst stanowi prezentację niepublikowanego dotychczas, zaszyfrowanego Dziennika bez samogłosek Aleksandra Wata. Opracowane fragmenty pochodzą z „oryginalnego maszynopisu” przechowywanego w archiwum pisarza w Beinecke Rare Book & Manuscript Library – są przedrukowane w dwóch wersjach: 1) genetycznej, najbliższej temu, co zachowało się w archiwum (z pominięciem samogłosek, pozostawieniem składni, interpunkcji, błędów literowych, potknięć stylistycznych i leksykalnych Wata); 2) rozszyfrowanej (dodano samogłoski i poprawiono zapis wyrazów, pozostawiono jednak oryginalną składnię i interpunkcję). Komentarz stanowi próbę interpretacji Watowskiego szyfru w duchu krytyki somatycznej Adama Dziadka – jako modelu „pisma przyspieszonego”, warunkowanego chorobą bólową i naznaczonego somatycznym doświadczeniem pisarza.

Słowa-klucze: intymistyka, archiwum, patografia, krytyka somatyczna

Artykuł jest próbą refleksji nad zależnościami pomiędzy aleatoryczną techniką kompozytorską a poetyckimi praktykami surrealizmu. Na przykładzie jednego z najbardziej charakterystycznych utworów Witolda Lutosławskiego z lat sześćdziesiątych (Trois poèmes d’Henri Michaux) można pokazać zabiegi muzyczne, które korespondują z nadrealistyczną poetyką snu, jukstapozycji oraz z koncepcją przypadku. Lutosławski próbuje bowiem stworzyć język muzyczny, który odzwierciedli poetykę tekstu Michaux – ucieka się więc do nowatorskich środków wyrazu: wprowadza obrazy muzyczne poprzedzające tekst, dokonuje teatralizacji muzyki (w części II), posługuje się labilnym brzmieniem w postaci magmy dźwiękowej. Dzięki tym efektom zawiązuje się niewątpliwa więź pomiędzy tekstem muzycznym i literackim.