EN
„Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja” (ISSN 0867-0633) to dwumiesięcznik literaturoznawczy wydawany od 1990 przez Instytut Badań Literackich PAN we współpracy ze Stowarzyszeniem Pro Cultura Litteraria.
EN

Artykuły: Paweł Jasnowski

Depresja i neoliberalny kapitalizm. Kilka uwag na marginesie Koali Lukasa Bärfussa

Indeks autorów: Paweł Jasnowski
Numer: 2019 / 3

W artykule autor analizuje powieść Lukasa Bärfussa Koala, próbując pokazać wpływ, jaki wolnorynkowy fundamentalizm wywiera na nasze zdrowie psychiczne. Diagnozy wyprowadzone wprost z dzieła Szwajcara, autor uzupełnia o rozpoznania Carla Walkera i Marka Fishera, wskazujących na wyraźny związek między epidemią depresji (i falą samobójstw) a neoliberalnym status quo. Zamysłem autora jest także próba zastanowienia się nad tym, jak przekroczyć obecny impas. Podobnie jak Bärfuss autor wierzy, że jednym z narzędzi oporu i emancypacji może być literatura. „Porażkę przyszłości”, poucza nas Szwajcar, da się odwrócić tylko za sprawą zderzenia tego, co jawi się jako permanentne, niewywrotne i niezmienne (systemu) z tym, co nieograniczone, otchłanne i nieskończone w swej potencjalności (fikcji).

Słowa kluczowe: Lukas Bärfuss, capitalism, capitalist realism, culture of entrepreneurship, depression, Gilles Deleuze, Mark Fisher, neoliberalism, suicide

Świat jako kloaka i udawanie sensu. Paliatywy w świecie prozy Thomasa Bernharda

Indeks autorów: Paweł Jasnowski
Numer: 2017 / 2

Szkic, w oparciu o analizę prozy Thomasa Bernharda, koncentruje się na podstawowym w życiu bohaterów doświadczeniu chaosu i lęku (otchłani „ziejącej o każdej dobie otworem”) oraz imperatywie/przymusie narracji. Bernhardowscy bohaterowie, jak próbuje wykazać autor, by móc dalej wieść swe egzystencje szukają (pół)środków zaradczych, chwytają się protez i paliatywów, próbując za ich pomocą powrócić do świata, z którego wypadli. U podłoża działań, które podejmują dublerzy autora Wymazywania zawsze tkwi impuls samozachowawczy. Ostatecznie, jednym z najpewniejszym paliatywów okazuje się u Austriaka Inny i literatura, albo Inny poprzez literaturę. Stawką pisania u Bernharda jest – jak sugeruje autor – przysłonięcie „ziejącego o każdej dobie otworu”, neutralizowanie lęku i grozy, obłaskawienie bezsensownego żywiołu życia i budowanie – czegoś, w miejscu gdzie nie ma nic, ładu, gdzie panuje tylko chaos, kształtu, gdzie jest tylko bezkształt – i kruchego sensu, w świecie, w którym króluje jego brak.

Słowa kluczowe: Alienation, Aporia, Bernhard Thomas, The Real, Self and Identity

Perec i melancholia. Zarys geografii melancholicznej

Indeks autorów: Paweł Jasnowski
Numer: 2014 / 5

Szkic sugeruje melanchologiczną lekturę dzieła Georges’a Pereca, wskazując liczne wątki i strategie pisarskie, które poddają się takiemu odczytaniu – enumeracje, manię cytatu, kryptocytatu, przetworzenia, chowanie się za maską, grą i pastiszem; jego zorganizowanie wokół pierwotnego pęknięcia, podstawowego doświadczenia nieobecności i śmierci („krzyku ich milczenia i mojego milczenia”). Opierając się na klasycznym opisie estetyki melancholii Marka Bieńczyka i polemizując z interpretacją Michała Pawła Markowskiego (widzącym w nim tylko piętno inkorporacji), autor próbuje ostatecznie udowodnić, że dzieło francuskiego pisarza jest nieodparcie melancholiczne, zaś sam Perec – czołowym dwudziestowiecznym pisarzem melancholii.

Korzystając ze strony wyrażacie Państwo zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies. W każdej chwili możecie Państwo zmienić ustawienia cookies a także dowiedzieć się na ich temat więcej. Kliknij tutaj Nie pokazuj więcej tej informacji