Celem artykułu, sytuującego się w kręgu badań komparatystycznych, jest rewizja rozumienia ekfrazy oraz zaproponowanie operatywnej typologii ekfrazy. Autorka przywołuje kluczowe definicje, odnosząc się m.in. do takich badaczy, jak Spitzer, Hollander, Krieger, Heffernan, Mitchell, Clüver, Webb. Następnie sięga do źródeł pojęcia ekfrazy i odnosi do antycznej tradycji retorycznej, tj. greckich progymnasmata i Institutio oratoria Kwintyliana, a także do Eikones Filostrata. Konfrontuje pojmowanie ekfrazy w starożytności, w powiązaniu z takimi figurami unaocznienia jak enargeia i hypotypoza, oraz współcześnie. Ma to służyć uwypukleniu zarówno miejsc wspólnych, jak różnic i pokazać przesunięcie semantyczne, jakie nastąpiło w ujmowaniu ekfrazy. Ostatnia część artykułu przynosi normatywną charakterystykę ekfrazy oraz propozycję systematyzacji, wspartą m.in. przez badania przekładoznawcze – podział na ekfrazy krytyczne i literackie, a w ramach drugiego typu – na ekfrazy konotacyjne, denotacyjne oraz kombinacyjne.
Słowa kluczowe: ekfraza, enargeia, progymnasmata, retoryka, przekład
Powrót do ekfrazy. Próba systematyzacji oraz propozycja typologii
Numer:
2018 / 5