Artykuł jest próbą historycznej rekonstrukcji politycznego uwikłania Stefana Żółkiewskiego w latach 1948–1958. W przeważającej mierze opiera się na wykorzystaniu materiałów archiwalnych oraz wspomnieniowych przy wykorzystaniu inspiracji metodologicznych zaczerpniętych z socjologii Pierre’a Bourdieu, paradygmatu poszlakowego i historii mówionej. Tekst ma na celu ukazanie szczególnych uwarunkowań wpływających na losy polskich humanistów z pokolenia 1910 oraz wydobycie stale powracających problemów polityki naukowej.
Słowa kluczowe: Stefan Żółkiewski, uwikłanie polityczne, polityka naukowa, PAN, PRL