Artykuł przestawia rozważania M. L. Gasparowa na temat filologii rozpatrywanej z perspektywy moralności (moralności i zwykłego czytelnika, i badacza). Problemy etyczne, związane z uprawianiem filologii postrzega Gasparow na kilku płaszczyznach, m.in.: płaszczyźnie historycznej (niepokojąca świadomość tego, że dawne utwory literackie zostały napisane „nie dla nas”, a więc niemal każda późniejsza interpretacja staje się wykrzywionym obrazem intepretowanego dzieła); płaszczyźnie profesjonalnej (podkreślana przez badacza nieufność, z jaką filolog powinien traktować każe „nie swoje” słowo); czy też płaszczyźnie aksjologicznej (wartościowanie dzieł literackich charakterystyczne dla postawy literaturoznawców oraz brak tego rodzaju wartościowania, widoczny w pracach językoznawców). W podsumowaniu artykułu pojawia się teza o tym, że filologia – dzięki rozległości historyczno-kulturowej – stopniowo prowadzi swoich adeptów do wyzbycia się egocentryzmu duchowego, przekonania o niezbywalnej wartości ich własnej kultury.
Filologia jako moralność
Numer:
2014 / 2