Artykuł podejmuje dyskusję z dwoma najważniejszymi modelami pamięci o polskim teatrze: paradygmatem romantycznym uniwersalizującym polską peryferyjność, zaproponowanym przez Leszka Kolankiewicza w Dziadach. Teatrze święta zmarłych (1999) oraz modelem opartym na ustanowieniu równoległości między nowoczesnością a Zagładą, przedstawionym przez Grzegorza Niziołka w Polskim teatrze Zagłady (2013). Wychodząc z założenia, że swoista rywalizacja obu wielkich narracji o polskiej wspólnocie teatralnej prowadzi do przesłaniania innych doświadczeń historycznych, autorka proponuje analizę obecności I wojny światowej w polskiej pamięci kulturowej poprzez uwypuklenie znaczenia materialności rzekomo efemerycznego ciała. Negocjowanie znaczeń między historiozofią teatralną, antropologią i współczesnymi teoriami performatywności archiwów prowadzi autorkę do przedstawienia koncepcji opartej nie na paradygmacie świadectwa, lecz dowodu – resztki, śladu, pozostałości. Dla tej koncepcji kluczowe okazują się pozostające ze sobą w głębokiej korelacji pojęcia: ciało-archiwum i nekroperformans jako kategorie problematyzujące również stosunek badacza do materii archiwalnej, określające jednocześnie konkretną strategię i praktykę pisania historii kultury.
Słowa kluczowe: nekroperformans, ciało, archiwum, szczątki, resztki, I wojna światowa, Wyspiański
Nekroperformans. O sprawczym oddziaływaniu szczątków w polskiej pamięci kulturowej
Numer:
2016 / 6