Artykuł dotyczy wczesnonowożytnej alegorycznej teorii eposu i związanych z nią zagadnień interpretacyjnych, spośród których na pierwsze miejsce wysuwa się relacja harmonii między mimetyczną pełnią poematu heroicznego a dostrzeganym w nim przenośnym wymiarem znaczeń. W wypowiedziach wczesnonowożytnych twórców i teoretyków „poezji doskonałej” sugestywność dzieła była pochodną jego energii mimetycznej, a dyskursywność była jego zaletą. Dyskursywność ta miała specyficznie poetycki charakter, co znaczy, że rzeczywistość moralnych i spirytualnych odniesień świata przedstawionego ewokowana była w procesie lektury dzięki „współpracy” humanitas czytelnika i etycznego potencjału poematu, ukrytego w strukturze jego fabuły, w żywości akcji i w kreacyjnej pełni bohaterów. Postulowany czytelnik dawnego eposu mającego aktualizować wzorzec wergiliański dysponuje zdolnością odczytywania wielopoziomowego: łączy lekturę diachroniczną, w której śledzi tok narracji w jego rozwoju chronologicznym, z równoczesną, synchroniczną pracą intelektu, konstruującego scalony wizerunek ludzkich losów, przypadków i przeznaczeń.
O alegorii naturalnej w dawnej teorii poezji heroicznej
Numer:
2015 / 1