Artykuły: Łukasz Cybulski

W artkule podejmuję dyskusję z opinią Pierre’a-Marca de Biasiego na temat ograniczenia badań genetycznych „do dwóch czy trzech ostatnich stuleci”. W pierwszej kolejności zmierzę się z próbą wytypowania głównych uwarunkowań procesu twórczego we wczesnej nowożytności; poświęcę także nieco uwagi specyfice obiegu tekstów literackich w XVII w., poddając rewizji niektóre wynikające stąd postulaty dotyczące badania spuścizny wieku rękopisów. Przegląd powyższych zagadnień posłuży w dalszej części wywodu do sformułowania szeregu pytań i udzielenia kilku odpowiedzi na temat uchwytnych granic procesu powstawania tekstów oraz do zaproponowania klasyfikacji dokumentów genezy tekstów dawnych.

Słowa klucze: wiek rękopisów, brulion, proces twórczy, krytyka genetyczna, wieloautorstwo

Artykuł jest odpowiedzią na dyskusję zainicjowaną przez Pracownię Literatury Średniowiecza IBL PAN na temat nowej edycji zachowanych w autografie dzieł Tomasza Nargielewicza OP. Odnosząc się do stanowiska Pracowni, proponuję nowe spojrzenie na okoliczności powstania kodeksu Pawlik. 3 oraz na integralność zawartych w nim dzieł. W moim przekonaniu nie powinny one być rozdzielane i opracowywane osobno w kolejnych edycjach naukowych, ponieważ kompozycję kodeksu można uznać za spójną pod względem estetycznym całość, której elementy – Arfa duchowna i Różne historyje – stanowią świadectwo nieprzypadkowej działalności autora i noszą piętno okoliczności, w jakich powstawały.

Słowa kluczowe: Tomasz Nargielewicz, edytorstwo naukowe, tekstologia, dominikanie

Autor przeprowadza rekonstrukcję oraz analizę procesu powstawania Do latarni morskiej Virginii Woolf, w szczególności rozdziału drugiego zatytułowanego Latarnia. W swoich badaniach zwraca uwagę zarówno na strukturę powieści i historię jej wydań, jak również na bogaty w informacje genetyczne materiał wspomnieniowy oraz pozostawione przez autorkę niezbyt liczne bruliony ujawniające wczesną fazę kształtowania prozy. Wnikliwa analiza ujawnia proces odchodzenia od, widocznych w pierwszych rzutach, śladów osobistych doświadczeń pisarki i stopniowego nadawania powieści artystycznej autonomii na drodze przekształcania materii pamięci w fikcję.
Słowa kluczowe: Virginia Woolf, Do latarni morskiej, krytyka genetyczna, proces twórczy, brulion

Artykuł stanowi prezentację podjętej pod koniec XX wieku w Stanach Zjednoczonych refleksji nad metodologią edytorstwa naukowego, a także – w szerszej perspektywie – nad tożsamością tekstu, który badacze obierają za przedmiot krytycznej analizy. Zakres materiału obejmuje wypracowaną w latach 1983-2000 przez Jerome’a McGanna tzw. społeczną teorię tekstu (a zatem również literatury) przedstawioną na tle obowiązującego wówczas w angloamerykańskim środowisku naukowym edytorskiego paradygmatu, który został przez McGanna poddany systematycznej rewizji oraz krytyce, dzięki czemu możliwe stało się tworzenie nowych modeli edycji (w tym edycji cyfrowych), jak również zintegrowanie narzędzi służących krytyce tekstu oraz szeroko rozumianemu literaturoznawstwu.