Articles: Sebastian Jagielski

Autor analizuje wideo Tomasza Kozaka Klasztor Inversus (2003), w którym wybrane sceny z adaptacji Sienkiewiczowskiej Trylogii łączą się z gejowskim filmem pornograficznym. Artysta obnaża w ten sposób perwersyjny charakter kultury narodowej. To analność staje się tu sposobem na zanegowanie przymusu reprodukowania konserwatywnych kodów kultury polskiej oraz otwarcie się na tworzenie nietradycyjnych, niepatriarchalnych i nieheteronormatywnych praktyk społecznych. Spojrzenie na wideo Kozaka przez pryzmat różnego rodzaju cięć – montażowego, analnego, cenzorskiego – prowokuje do namysłu nad kinem jako medium, które nie tyle umożliwia zaspokojenie pragnienia panowania, co niesie ze sobą obietnicę masochistycznej jouissance.

Słowa klucze: Tomasz Kozak, kultura narodowa, queer, jouissance, cenzura

Kino Andrzeja Wajdy ufundowane jest na wizualnym ekscesie. Jego filmy oparte są na metodzie swobodnego nanizywania kontrastujących ze sobą obrazów, co przywodzi na myśl refleksję S. Eisensteina dotyczącą patosu. Zarówno u Wajdy, jak i u Eisensteina afekty postrzegane są jako struktury, które oddziałują na widza za sprawą formy. Wyświetlenie afektywnych struktur tworzących styl jego filmów pozwala na zespolenie nowego sposobu rozumienia filmu (E. Brinkema) z afektywnym dziedzictwem (S. Eisenstein), i zarazem na przypomnienie, że problematyka ta ma w teorii kina długą tradycję. Tekst zamyka próba scharakteryzowania – za sprawą narzędzi psychoanalitycznych (M. Klein) – genezy stylu filmów Wajdy, który odsyła do traumy – wojennej, historycznej i prywatnej.

Słowa kluczowe: Andrzej Wajda, eksces, afekt, patos, reparacja, ciało

Kino Andrzeja Wajdy ufundowane jest na wizualnym ekscesie. Jego filmy oparte są na metodzie swobodnego nanizywania kontrastujących ze sobą obrazów, co przywodzi na myśl refleksję S. Eisensteina dotyczącą patosu. Zarówno u Wajdy, jak i Eisensteina afekty postrzegane są jako struktury, które oddziałują na widza za sprawą formy. Wyświetlenie afektywnych struktur tworzących styl jego filmów pozwala na zespolenie nowego sposobu rozumienia filmu (E. Brinkema) z afektywnym dziedzictwem (Eisenstein), przypominając zarazem, że problematyka ta ma w teorii kina długą tradycję. Tekst zamyka próba scharakteryzowania – za sprawą narzędzi psychoanalitycznych (M. Klein) – genezy stylu filmów Wajdy, który odsyła do traumy – wojennej, historycznej i prywatnej.

Słowa kluczowe Andrzej Wajda, eksces, afekt, patos, reparacja, ciało