Opierając się na ponownej lekturze wywiadów przeprowadzonych 25 lat temu z nieżydowskimi Polakami na temat ich żydowskich sąsiadów i ich zagłady, autor stara się zrewidować istniejące podejścia do tego rodzaju wspomnień. Artykuł prezentuje pamięć jako wytwór teraźniejszych konstelacji interesów pamiętającego podmiotu, wpleciony w egzystencjalne wysiłki na rzecz budowania bezpieczeństwa mnemonicznego, stanowiącego fundament procesów odtwarzania tożsamości zbiorowej. Te ostatnie były szczególnie istotne w kontekście niepewności związanej z transformacją lat 1990-tych, którą artykuł ujmuje w kategoriach traumy strukturalnej, kształtującej wspomnienia o traumach historycznych. Takie usytuowanie wspomnień o Żydach sprawia, że wprawdzie zostali oni w Polsce upamiętnieni w sferze publicznej, to nie są pamiętani w strukturach pamięci komunikacyjnej.
Słowa kluczowe: mnéme, anámnesis, antysemityzm, tożsamość zbiorowa, bezpieczeństwo mnemoniczne, trauma, Holokaust
Żydzi i zagłada w polskich kulturach pamięci: między antagonizmem i agonem
Numer:
2016 / 6