Artykuł ten, przypominając długą tradycję wpływu nauk przyrodniczych na kształtowanie się komparatystyki literackiej jako dyscypliny, wskazuje na konceptualizacje kluczowej dla tego obszaru kategorii porównania w obrębie rodzimych dyskursów poetyckich. Szczególne miejsce w tej perspektywie zajmuje „poezja świadomości” Wisławy Szymborskiej, tematyzująca mechanizmy i konsekwencje właściwej ludzkiemu umysłowi pracy comparatio w kontekście zróżnicowania form życia. Przedmiotem uwagi są tutaj przede wszystkim dwie poetyckie notatki o tym samym tytule (z tomów datowanych na rok 1962 i 2002), które pozwalają odczytywać właściwą tej poezji eksplorację biosfery jako interesujący obszar rozpoznań możliwości, charakteru i ograniczeń ludzkich poszukiwań wspólnej miary, dialektyki podobieństwa i różnicy – jako kluczowych dla praktyk komparatystyki, zainteresowanej konfrontacją kulturowych reprezentacji z ustaleniami nowoczesnego przyrodoznawstwa.
Słowa klucze: porównanie, komparatystyka, biosfera, nauki przyrodnicze, biohumanistyka