Articles: Tomasz Markiewka

Autor artykułu rozważa relacje między dwoma podejściami do zagadnienia interpretacji: konstruktywizmem i intencjonizmem. Punktem odniesienia dla jego rozważań jest książka Danuty Szajnert Intencja autora i interpretacja – między inwencją a atencją. Polska badaczka zajmuje w niej stanowisko, które sama nazywa intencjonizmem krytycznym/sceptycznym. Co godne pochwały, unika ona przedstawiania sporu o interpretacje w sposób nadmiernie antagonistyczny, tzn. w taki, który zarysowuje dwa całkowicie sobie przeciwstawne stanowiska. Niemniej jednak momentami stwarza ona zbyt duży dystans między intencjonizmem a krytykowanym przez nią konstruktywizmem, wracając tym samym do przesadnie opozycyjnej wizji sporu o interpretację. Markiewka, odwołując się przede wszystkim do poglądów Richarda Rorty’ego, stara się przekonać, że między stanowiskiem Szajnert a stanowiskiem konstruktywistycznym daje się znaleźć więcej powiązań, niż to sugeruje polska literaturoznawczyni.

Artykuł jest próbą dokonania analizy – częściowo zainspirowanej pracami Brunona Latoura, częściowo poglądami Richarda Rorty’ego – książki Jana Sowy Fantomowe ciało króla. Autor tekstu stara się pokazać, że zamiast myśleć o postępowaniu Sowy w kategoriach „stosowania metody”, powinniśmy patrzeć na jego działanie jako na „stosowanie różnych słowników teoretycznych”. Taka perspektywa daje szansę na powiązanie analizy językowej z analizą epistemologiczno-ontologiczną, przez co pozwala dostrzec w książce Sowy rzeczy, które przy zastosowaniu innego podejścia mogłyby nam umknąć (np. umożliwia uwypuklenie roli, jaką w książce polskiego badacza pełni zastosowanie określonego rodzaju struktury narracyjnej).