Artykuły: Aleksandra Kremer

Artykuł podejmuje zagadnienie głosu w poezji. Przywołane zostają dotychczasowe studia nad osobno traktowanymi wierszem i recytacją oraz nad głosem poety zakodowanym w wierszu, a także nowsze propozycje uwzględniania autorskiego wykonania utworu. Następnie przypomniane zostają znane przypadki dwudziestowiecznej poezji ściśle związanej z jej wygłoszeniem przez autorów. Zagraniczne przykłady poezji fonetycznej, dźwiękowej, mówionej oraz wieczorów autorskich służą wskazaniu potencjalnie ciekawych, a niezbadanych wersji ustnych polskich wierszy. Na koniec zostaje szerzej omówiona kategoria głosu jako obiektu badań literackich oraz proponowana metoda uważnego słuchania.

Szkic podejmuje próbę poszerzenia literaturoznawczej refleksji o tekście pisanym w oparciu o publikacje spoza tej dyscypliny: m.in. Paula Saengera, Roberta Bringhursta i Stanislasa Dehaene’a, a także prace artystyczne: Heinza Gappmayra, Dereka Beaulieu i Christiana Dotremonta. Omawiane teksty ukazują niemożność ograniczenia pisanego tekstu literackiego do zapisu mowy, a także wskazują na pozajęzykowe składniki każdego tekstu pisanego. Użyte pismo zawsze posiada wiele konwencjonalnych, historycznych, materialnych i przypadkowych cech, które mogą w różnym stopniu wpływać na znaczenia, sam tekst pisany nigdy nie jest zaś w pełni linearny. Materialne, niesystemowe i niekonwencjonalne właściwości niektórych zapisów zostają określone jako parapismo, przez analogię do parajęzyka.