Artykuły: Elżbieta Skibińska

Artykuł dotyczy najnowszych propozycji rozumienia przekładu przez autorów, którzy wychodzą poza jego ujmowanie jako operacji międzyjęzykowej. Odrzucając Jakobsonowskie uznanie przekładu interlingwalnego jako „przekładu właściwego”, postulują oni skupienie się na materialnym wymiarze nośników treści i ich wpływu na sposób wykonywania pracy przekładowej (Karin Littau), spojrzenie na przekład jako jeden z procesów semiotycznych zachodzących  nie tylko w sferze ludzkich działań komunikacyjnych (Kobus Marais) czy też poszukiwanie elementu wspólnego różnym zjawiskom określanym jako translacja (Piotr Blumczyński, którego refleksje stanowią zasadniczy trzon omawianych koncepcji).

Słowa kluczowe: definicja przekładu; materialność przekładu; semioza; translacja; translacyjność

In Search of the Essence of Translationality

The article deals with recent proposals to conceptualise translation by expanding its scope beyond  interlingual operations. Rejecting Jakobson’s view of interlingual translation as ‚translation proper’, some scholars postulate a focus on the material dimension of content carriers and their influence on how the translation work is performed (Karin Littau), a conception of translation as one of the semiotic processes occurring not only in the sphere of human communicative actions (Kobus Marais), or a search for a common element in the various phenomena defined as translation (Piotr Blumczyński, whose insights form the core of the concepts discussed here).

Keywords: definition of translation; materiality of translation; semiosis; translationality

Artykuł przedstawia wyniki analiz okładek książek przekładoznawczych zawierających reprodukcję dzieła malarskiego. Autorka przyjęła, że wybór obrazu jest nieprzypadkowy i wiąże się z pewnym sposobem rozumienia przekładu, okładka zaś, potraktowana jako rodzaj „ikonicznej metafory”, służyć może jego przedstawieniu. Przedmiotem uwagi są okładki książek jedno- i wieloautorskich publikowanych osobno oraz prac wydawanych we francuskiej serii „Traductologie”. Przegląd okładek serii pokazał, że nie są one nośnikiem określonej koncepcji przekładu, która odpowiadałaby poglądom redaktorów. Natomiast dzieła wykorzystane na okładkach prac „pojedynczych” podkreślają relację między przekładem a oryginałem. Widać w nich przeświadczenie, że przekład – wynik przemiany oryginału, ale przy tym byt odrębny – zachowuje swoiste wspomnienie o oryginale, którego jest iluzorycznym „ekwiwalentem” czy reprezentantem.

Słowa kluczowe: okładki książek przekładoznawczych, reprodukcje dzieł malarskich, metafora, definicja przekładu

recenzja: Ioana Popa, Traduire sous contraintes. Littérature et communisme (1947-1989), Editions CNRS, Paris 2010. (Collection «Culture & Société»).

Salah Basalamah jest przekładoznawcą i prawnikiem, znawcą prawa własności intelektualnej (Master in Intellectual Property Law). Połączenie specjalności pozwoliło mu dostrzec wspólny obszar tych dziedzin: obie wiążą się z działaniami społecznymi i mają fundamentalny wymiar etyczny. Konieczność dostrzegania (w działaniach prawnych i przekładowych) stosunku do innego (tekstu; człowieka; kultury), stanowi podstawowe założenie jego pracy. Ukazana została tu rola, jaką klasyczne koncepcje przekładu odegrały w kształtowaniu dyskursu prawnego, określającego prawa autorskie i prawa do przekładu. Autor postuluje takie zasady rozpowszechniania światowego dziedzictwa intelektualnego w epoce globalizacji, które zapewniałyby równy dostęp do niego, a społecznościom najsłabszym nadawałyby szczególny status.

Prezentacja postaw badawczych nurtu postkolonialnego w przekładoznawstwie. Uwaga Autorek skupia się na polskich i francuskich przekładach poezji łemkowskiej, będącej swoistą manifestacją tożsamości etnicznej

Obraz polskiej kultury we Francji w perspektywie translatologicznej