Artykuły: Jan Kordys

Punktem wyjście artykułu jest analiza fenomenu wymiany spojrzeń, w której realizuje się zarówno nasze pragnienie bycia z innymi (zbliżenia), jak potrzeba odróżnienia się od nich. Odbicie w oczach innej osoby (współ)tworzy naszą tożsamość, samo poczucie istnienia wiąże się z twarzą i wymianą spojrzeń. Antropologia grecka przekazała nam wyjątkowy materiał związany z wizualno-poznawczymi kategoriami (‘patrzeć’, ‘być widzianym’, ‘rozpoznawać się’ w innych), kształtującymi strukturę społeczną, formy obcowania. Jednostka istnieje w spojrzeniu członków wspólnoty, równych jej i do niej podobnych. Mitologia przynosi odmienny obraz: wymiana spojrzeń – to pola napięć, konfliktów, katastrof. Śmiercionośna jest zarówno relacja (samo)zwrotna w micie Narcyza, jak unicestwiające spojrzenie gorgony-Meduzy, figury chaosu, regresu do tego, co bezkształtne. Prace Wiaczesława W. Iwanowa, Władimira N. Toporowa wskazują na bliskowschodną genezę symboliki gorgony-Meduzy, a analizy Jean-Pierre’a Vernanta i Françoise Frontisi-Ducroux sytuujących obraz monstrum w szerokim polu ikonograficzno-mitologicznym dawnej Grecji. Ostatnie części artykułu poświęcone są funkcji ”spojrzenia Meduzy” jako peryfrazy określającej muzułmana w The Drowned and the Saved Primo Leviego.

Wychodząc od omówienia historii badań nad afazją, autor przedstawia różne stanowiska wobec hipotetycznych neurologicznych podstaw wierzeń religijnych.

Autor opisuje ogólne zasad kompozycji fresków Giotta di Bondone (1267-1337) w Kaplicy Scrovegnich w Padwie oraz nowatorstwo zastosowanych tam technik narracyjnych. Analizuje «Pocałunek Judasza», zestawia go z opisem sceny ‘wydania’ w Ewangeliach, a także z kategoriami ‘wierności’ i ‘ufności’ tak, jak były one pojmowane we wczesnym chrześcijaństwie. Kolejny temat – to wymiar antropologiczny ofiary Jezusa. Ostatnia część charakteryzuje Renesans florencki jako jedną z ‘osiowych epok’ (Karl Jaspers) w historii ludzkości.

Na przykładzie fragmentu Iliady Autor analizuje tryb prezentacji perspektywy, przyjmowanej przez osobę zderzającą się z mową i zachowaniem, których znaczenie zdaje się być odmienne od deklarowanego

Autor analizuje materiał językowy, etnograficzny i badania procesów poznawczych, by odtworzyć zarys tekstu wiary, jaki ukształtował naszą cywilizację i przenika do dziś mowę i zachowania

Intelektualna sylwetka Stefana Żółkiewskiego