Artykuł odpowiada na pytanie, jak współczesne, różnorodne, polskie teksty kultury (telenowela Klan, Moja sprawa teatru BRO, Klauni Teatru 21) odnoszą się do kwestii małżeństwa i praw seksualnych osób z niepełnosprawnością intelektualną. Punktem wyjścia i obszarem porównawczym jest film Lena Collina pt. Sanctuary (2016) oraz rola, jaką odegrał w irlandzkim społeczeństwie. Wykorzystując koncepcje estetycznego i przedstawieniowego reżimu sztuk Jacques’a Rancière’a oraz odnosząc się do współczesnych krytycznych studiów o niepełnosprawności, przedstawione analizy pokazują wybrane teksty kultury jako formę protestu wobec zastałego, ableistycznego porządku. Głównym celem artykułu jest refleksja nad skutecznością i znaczeniem tych form protestu i uwłasnowolnienia poprzez sztukę, która jest (współ)tworzona przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną.
Słowa kluczowe: kulturowe studia o niepełnosprawności, niepełnosprawność intelektualna, serial, teatr, film, seksualność, Jacques Rancière