Artykuł jest próbą wykazania, że proces wymierzania sprawiedliwości transformacyjnej rozpoczyna się na długo przed upadkiem reżimu autorytarnego, a jednym z obszarów, w którym może rozpocząć się taka praktyka, jest literatura niefikcjonalna, w szczególności reportaż. Autorka proponuje włączyć reportaże wobec dyktatury, jako wirtualne przestrzenie oskarżenia, w obręb fazy rozpoczynającej rozliczanie win. W reportażu zawczasu składane są świadectwa, które w przyszłości mogą zostać użyte w instytucji sądowej, gdy upadnie reżim. W przypadku krajów demokratycznych, w których okres przejściowy się zakończył, wirtualny trybunał stanowić będzie uzupełnienie dla procesów rozliczania przeszłości. Literatura w tym kontekście staje się instytucją społeczną – „wirtualną”, tekstową, „uprzednią” komisją prawdy.
Słowa kluczowe: reportaż, dyktatura, sprawiedliwość transformacyjna, transitional justice, trybunał