W zamierzeniu autorki artykuł jest konfrontacją dwóch eseistycznych filmów fabularnych: 322 w reż. Dušana Hanaka (1969) i Iluminacji w reż. Krzysztofa Zanussiego (1973). W diegetycznym centrum obydwu świadectw ewolucji kina jako maszyny do opowiadania w stronę mechanizmu wytwarzania wiedzy jest zainteresowanie ludzkim ciałem, problematyzacja jego integralności i normatywności. Galaktyka wizerunków ciała Josefa Lauko i Franciszka Retmana (wybrane kadry, plakaty filmowe, okładki DVD) istnieje w relacji do kanonicznego przedstawienia humanistycznego, za jaki uchodzi Człowiek witruwiański Leonarda da Vinci. Kolejnym z założenia wizualnym komunikatem humanistycznym dodanym do tej triady jest plakietka z Pioneera 10 z 1972 roku. Razem stanowią logiczny ciąg porażki antropocentrycznej, ale jednocześnie otwarcie na nową post- i transhumanistyczną alternatywę.
Słowa kluczowe: ciało, kino Dušana Hanaka, kino Krzysztofa Zanussiego, postapocentryczność, posthumanizm, transhumanizm, historia kina słowackiego, historia kina polskiego