Artykuł jest próbą odczytania krytyki Stanisława Brzozowskiego za pomocą narzędzi, których dostarcza zwrot performatywny. Krytyka to zatem zdarzenie, które ustanawia rzeczywistość i wywołuje działanie czytelnika. Takie podejście wynika z filozofii Brzozowskiego, według którego byt nie jest czymś stałym, raz na zawsze danym, a myśl nie opisuje gotowej rzeczywistości, lecz powołuje ją do istnienia. Performatywny wymiar krytyki widać w dramatyczności jego pisarstwa, teatralizacji starcia „ja” ze światem i kulturą oraz w przekonaniu, że działanie na tekstach (komentowanie cudzych, tworzenie własnych) przekształca zarówno rzeczywistość kultury, jak i rzeczywistość zbiorową. Akt krytycznego czytanio-pisania jest wg filozofa aktem otwartym, dynamicznym. Nasuwa to skojarzenia z pewnymi koncepcjami Rolanda Barthesa: tekstu jako procesu i praktyki wytwarzania znaczeń oraz lektury jako czynnego zderzania ze sobą różnych języków jego opisu, nie zaś „deszyfracji”.
„Umysł w stanie nieustannego tworzenia”. O krytyce Stanisława Brzozowskiego jako akcie performatywnym
Numer:
2011 / 5