Artykuły: Jarosław Płuciennik

W artykule badamy zjawisko retrotopii w części współczesnej kultury rosyjskiej odnoszącej się, pośrednio lub bezpośrednio, do wojny w Ukrainie oraz zjawisko postpamięci, będące przeciwwagą dla budowania obrazu Rosji jako Katechona, wyzwoliciela i wzoru moralnego dla reszty świata. Analiza tekstów kultury wykazała, że retrotopia jest wspólnym mianownikiem tych przejawów kultury, które podsycają rosyjskie marzenie o wielkości i mit Imperium, zaś odwoływanie się do postpamięci łączy autorów, podejmujących próbę przepracowania trudnej rosyjskiej przeszłości. Jak wynika z badania, zarówno retrotopia, jak i postpamięć utrudniają dzisiejszej Rosji odnalezienie się we współczesności i przyczyniają się do odnawiania traum kulturowych.

Słowa klucze: retrotopia, postpamięć, wojna w Ukrainie, kultura i polityka, kultura i wojna, kultura rosyjska

Artykuł jest szkicem zarysowującym opis stylu przekładów biblijnych na język polski autorstwa Czesława Miłosza. Szczególne miejsce w analizie przypada ostatniemu wersetowi psalmu 137, jednego z najczęściej omawianych utworów Księgi Psalmów i najczęściej też obecnych w kulturze popularnej (np. w piosence disco Boney M., By the Rivers of Babylon). Autor traktuje swoje osobiste doświadczenie z Psalmami Miłosza jako fragment większej generacyjnej narracji, która widzi je w kontekście politycznych protest songów lat 70 i 80. XX wieku. Jednym z głównych punktów odniesienia dla Miłosza jest biblijne świadectwo, także pochodzące ze Starego Testamentu. W tym sensie jest on wedle autora artykułu bardziej archaiczny od innych poetów polskich, zarówno romantyków jak i np. Zbigniewa Herberta, będąc jednocześnie w paradoksalny sposób, bardziej nowoczesny od nich. Jednym z najważniejszych czynników w formowaniu myśli Miłosza jest starotestamentowa idea sprawiedliwości.

Artykuł ten dotyczy kultury literackiej i socjologii życia literackiego. Stanowi krótkie omówienie nowego doświadczenia kultury współczesnej: życie coraz częściej jest czytanio-pisaniem. Autor opisuje współczesne doświadczenia z klawiaturami i ekranami różnego typu, przede wszystkim w smartfonach i tabletach. Przed laty o sylwach współczesnych pisał Ryszard Nycz, jednak od czasu powstania jego dysertacji po ponad ćwierćwieczu wydaje się, że kategoria sylwiczności wraz z metakognicją znów może stać się kluczem interpretacyjnym dla najnowszego doświadczenia czytanio-pisania na ekranach. Artykuł jest także próbą opisu różnych aplikacji smartfonowo-tabletowych, które kojarzą się z kulturą literacką i mieszają ją z innymi obszarami współczesności.

Artykuł ten dotyczy kultury literackiej i socjologii życia literackiego. Stanowi krótkie omówienie nowego doświadczenia kultury współczesnej: życie coraz częściej jest czytanio-pisaniem. Autor opisuje współczesne doświadczenia z klawiaturami i ekranami różnego typu, przede wszystkim w smartfonach i tabletach. Przed laty o sylwach współczesnych pisał Ryszard Nycz, jednak od czasu powstania jego dysertacji po ponad ćwierćwieczu wydaje się, że kategoria sylwiczności wraz z metakognicją znów może stać się kluczem interpretacyjnym dla najnowszego doświadczenia czytanio-pisania na ekranach. Artykuł jest także próbą opisu różnych aplikacji smartfonowo-tabletowych, które kojarzą się z kulturą literacką i mieszają ją z innymi obszarami współczesności.

Recenzja. David Punter Writing the Passions, Harlow 2001

W artykule zastanawiam się na swoistością literackiej kategoryzacji świata. Aby odpowiedzieć na tytułowe pytanie, wychodzę od tezy Marka Turnera, że istnieje umysł literacki, który widać w codziennych użyciach języka. Zgadzam się z nim w tym punkcie, uzupełniam jednak o historycznoliteracką korektę. Na wyjściowe pytanie odpowiadam twierdząco, według mnie nowoczesna kategoryzacja literacka jest solilokwialną, procesualną oscylacją między niepewnością a uniesieniem emocjonalnym pewności. Ta teza poprzedzona jest wprowadzeniem i analizą literackich przykładów kategoryzacji obsesyjnej (z pewnością) i kategoryzacji z różnymi stopniami niepewności. W trakcie swoich rozważań korzystam zarówno ze źródeł kognitywistycznych, jak i z tradycji pragmatystycznych.

Recenzja. Michał Rusinek Między retoryką a retorycznością, Kraków 2003