Artykuły: Jan Borowicz

Artykuł jest poświęcony opisowi polskich powieści popularnych o Auschwitz, w których dominuje naseksualizowana przemoc nazistowskich oprawców wobec ofiar. Szczegółowej analizie zostały poddane książki Dominika W. Rettingera (Sekret Elizy) oraz Maxa Czornyja (Bestia z Buchenwaldu, Kat z Płaszowa, Mengele). Perspektywa badawcza zorientowana na wywierane przez powieści „z Auschwitz” afekty czytelnicze – ekscytację, grozę, fascynację – pozwala na wyjście poza zwykle podejmowany przy opisie kultury popularnej wątek eksploatacji cierpienia ofiar, kiczu oraz komercjalizacji reprezentacji traumy. Postawiona jest teza, że ekscytująca forma powieści, która ma stanowić o marketingowym sukcesie, służy ostatecznie uspokojeniu i stworzeniu dystansu wobec przeszłości.

Słowa klucze: pamięć o Zagładzie, powieść popularna, fetyszyzm narracyjny, pornografia

Artykuł poświęcony jest interpretacji powieści Obłęd Jerzego Krzysztonia, potraktowanej nie tylko jako literacki zapis doświadczenia psychozy, ale i jako wyraz społecznego konfliktu po Marcu 1968 roku. Pierwsza część artykułu została poświęcona psychoanalitycznej próbie rozumienia fenomenu psychozy i możliwości jego językowego zapisu, druga część umieszcza opisywane w powieści lęki i halucynacje w historycznych uwarunkowaniach czasu akcji powieści. Obłęd Krzysztonia wpisuje się nieoczekiwanie w literacką reakcję na antysemicką kampanię Marca 1968 roku i wyznacza inną, bardziej inkluzywną ramę polskiej tożsamości.

Słowa kluczowe: pamięć o Zagładzie, psychoza, psychoanaliza, Michel Foucault

Artykuł analizuje twórczość Leo Lipskiego z perspektywy psychoanalitycznej wyróżniając trzy momenty traumy: doświadczenie Zagłady, obozu i wojny oraz postępującego rozpadu ciała. Wskazuje, że konstruowaną w twórczości odpowiedzią podmiotu na traumę jest stworzenie perwersyjnej konstrukcji, pamięci i pisania, a także relacji seksualnych. Artykuł stanowi polemikę z wcześniejszymi ustaleniami badaczy i badaczek, wpisującymi autora w humanistyczny dyskurs obejmujący ocalałych z Zagłady: godzenia się z bierną pozycją ofiary, wyciszania nienawiści i chęci zemsty, włączania ich w nieprzerwany bieg narracji historycznej.

Słowa kluczowe: Leo Lipski, Holokaust, trauma, ciało, perwersja, wojna