Szkic stanowi próbę ustanowienia kategorii „awangardy apokaliptycznej” ujmującej paradoksalny związek sztuki innowacyjnej z procesem destrukcji, rozumianym jako powszechne doświadczenie społeczne I połowy XX wieku, a także jako symboliczny rozpad systemów estetycznych i kulturowych. Katastrofizm jako jeden z najważniejszych nurtów literatury i sztuki awangardowej w szczególny sposób ujmował doświadczenie radykalnej przemiany świata, której skutkiem okazało się przeistoczenie człowieka. Wojna w związku z tym stanowi nie tylko źródło awangardowej wizji świata, determinuje także jej estetykę i antropologię, stając się swego rodzaju matrycą tekstów o bardzo różnym statusie ontologicznym, reprezentujących rozmaite systemy aksjologiczne i opcje polityczne.
Słowa klucze: awangarda, apokalipsa, wojna, katastrofizm, Witkacy, Jerzy Zagórski