Artykuły: Katarzyna Szewczyk-Haake

Artykuł stanowi próbę interpretacji wiersza Tadeusza Różewicza Róża (z tomu Poezje zebrane z 1971 r.) w kontekście Ołtarza z Isenheim Matthiasa Grünewalda. Retabulum podlega w wierszu Różewicza podwójnej lekturze. Z jednej strony, jako charakterystyczne dzieło sztuki niemieckiej, interpretowane jest właśnie w szeroko rozumianym niemieckim kontekście. Z drugiej strony, powracanie przez Różewicza w tym wierszu do ważnego dlań „wątku niemieckiego” nie udaremnia egzystencjalnie istotnego spotkania ze średniowiecznym arcydziełem. W rezultacie stwierdzić można, że wierszu współistnieją i ścierają się ze sobą dwa sposoby rozumienia relacji odbiorcy do dzieła sztuki: pierwszy z nich zakłada kluczową dla interpretacji rangę doświadczeń odbiorczych, drugi zaś głosi ponadczasowość i prymarność estetycznego doznania, będącego tejże interpretacji podstawą.

W tekście poddany zostaje interpretacji esej Józefa Wittlina Chartres jako inspirowany i pozostający w polemicznej relacji z wierszem R.M.Rilkego Starożytny tors Apollina. Dostrzeżenie owej utajonej dialogiczności pozwala przyjrzeć się głoszonej przez Wittlina estetyce i etycznym oczekiwaniom wobec dzieła sztuki w perspektywie Rilkeańskich koncepcji i wskazać na jej istotną odmienność. Kontekstem dla interpretacji są także założenia dwudziestowiecznej hermeneutyki, z której postulatami Wittlinowska teoria sztuki wykazuje daleko idącą zbieżność.