Artykuły: Kinga Siewior

Artykuł dotyczy kategorii intymności i możliwości, jakie perspektywa intymna otwiera w badaniu kultury PRL. W planie teoretycznym artykułu autorka rekapituluje koncepcje zintymizowanej sfery publicznej (L. Berlant), imperialnych polityk intymności (A.L. Stoler) oraz wybrane kulturowe definicje intymności (I. Illouz, A. Giddens, M. Herzfeld). W planie interpretacyjnym charakteryzuje zaś wybrane narracje intymne z okresu PRL: piosenki (M. Jakubowicz), reportaże zebrane w tomie Kto dzisiaj kocha… oraz wybrane obrazy filmowe (A. Holland, B. Sass, A. Ford, W. Wiszniewski). Pokazuje, jak teksty te dekonstruują opozycję publicznego i prywatnego, a dalej definiuje peerelowską zintymizowaną sferę publiczną zarówno jako przestrzeń dystrybucji znaczeń politycznych i reprodukcji opresji, jak i jako przestrzeń konstruowania formuł oporu i denuncjacji mechanizmów władzy. W efekcie wskazuje w intymności kategorię, która pozwala spojrzeć na PRL poza obowiązującymi w polskim dyskursie naukowym dominantami (martyrologiczną, antykomunistyczną, męskocentryczną itd.).

Słowa kluczowe: intymność, PRL, sfera publiczna, komunizm, władza

Autorka omawia monografię Anny Ziębińskiej-Witek Muzealizacja komumizmu w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej (Wydawnictwo UMCS, Lublin 2018).

Słowa kluczowe: recenzja, muzeum historyczne, komunizm, polityka pamięci

Artykuł stanowi próbę interpretacji zhybrydyzowanej formuły pisarstwa Mariusza Szczygła jako reportażu intymnego. Zaproponowane analizy najnowszych projektów literackich autora (Kaprysik, Projekt: prawda oraz Nie ma) obejmują namysł nad znaczeniem zwyczajności i codzienności jako tworzywa tekstu reportażowego oraz nad problemem definiowania reportażu jako medium pracy żałoby i oswajania osobistego lęku przed śmiercią. Ważne miejsce w proponowanym ujęciu zajmuje kwestia fenomenologii i „wrażeniologii reporterskiej” Szczygła, która może być rozumiana i jako model percepcji rzeczywistości i jako modus narracyjny. Kontekst teoretyczny dla rozwijanych w artykule interpretacji stanowią prace Kathleen Stewart (koncepcje zwyczajnych afektów i form prekarnych), Laureen Berlant (koncepcja zbiorowej intymności) oraz Joanny Brach-Czainy (teoria krzątactwa).

Słowa kluczowe: reportaż, Mariusz Szczygieł, intymność, codzienność, gatunek

Regionalizm literacki w Polsce. Zarys historyczny i wybór źródeł, red. Z. Chojnowski, M. Mikołajczak, Universitas, Kraków 2016, s. 452.

Słowa klucze: nowy regionalizm, przestrzeń, lokalność, centra, peryferie, literatura polska

Tekst dotyczy zjawiska migracji na tzw. Ziemie Odzyskane i ich reprezentacji we współczesnych powieściach Joanny Bator i Ingi Iwasiów. Wewnątrzpaństwowe migracje jako jedno z najważniejszych zjawisk społecznych w powojennej Polsce stanowiły kluczowy temat socjalistycznej literatury – zideologizowanej i rozwijającej się w cieniu ówczesnej polityki pamięci, przez co nieraz dalekiej od niejednoznacznej i traumatycznej „prawdy doświadczenia”. Dopiero po 1989 r. możliwe staje się opisywanie traumy przesiedleń i poczucia wyobcowania towarzyszącego przesiedleńcom, a w konsekwencji – rekonstrukcja pamięci zbiorowej jej poświęconej. Artykuł stanowi próbę charakterystyki najnowszych strategii reprezentacji lokalnych migracji w perspektywie tzw. zwrotu migracyjnego (E. Hoffman, E. Said, P. White) oraz stawia pytanie o kształt i sens powoływanego ostatnio nurtu rewindykacyjnego powieści osiedleńczej i możliwości jej odideologizowania.