EN
„Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja” (ISSN 0867-0633) to dwumiesięcznik literaturoznawczy wydawany od 1990 przez Instytut Badań Literackich PAN we współpracy ze Stowarzyszeniem Pro Cultura Litteraria.
EN

Artykuły: Magdalena Rembowska-Płuciennik

O narracji w drugiej osobie − enaktywnie

Numer: 2022 / 2

Artykuł prezentuje interakcyjny model opisu narracji w drugiej osobie. Nawiązuje do interdyscyplinarnych badań nad perspektywą drugoosobową, jakie zaowocowały w naukach o poznaniu, filozofii i socjologii tzw. „zwrotem do ty”. Autorka omawia ten nurt refleksji na tle dotychczasowych narratologicznych ujęć narracji drugoosobowej. Wprowadza do badań nad nią siatkę pojęciową opartą na enaktywnej teorii poznania, w której współdziałanie z innymi podmiotami postrzegane jest jako niezbywalny składnik ludzkiej kognicji. Artykuł przedstawia narrację kierowaną do „ty” jako interakcję inicjatora (referenta zaimka „ty”) i interaktora („ja” odpowiadającego swą opowieścią na cudze działania). Partycypacyjny potencjał tej formy opowiadania uznany jest za najważniejszy wyróżnik jej semantyki.

Słowa kluczowe: narratologia, narracja drugoosobowa, enaktywizm, interakcja, partycypacja narracyjna

Powieść-aplikacja – między wolnym czytaniem a szybkim internetem

Numer: 2020 / 5

Artykuł omawia nową formę literatury obecnej w sieci: wykorzystanie aplikacji na urządzenia mobilne (np. smartfon lub tablet) jako nośnika dla powieści na przykładzie pionierskiego przedsięwzięcia artystycznego, jakim jest wielomedialna seria The Pickle Index. Z perspektywy komparatystyki multimedialnej analizowane są sposoby konstruowania narracji w różnych częściach tego projektu artystycznego, obejmującego książki drukowane, aplikację mobilną oraz wersję na czytnik. Artykuł wskazuje, że celowe zderzenie ze sobą różnych potrzeb, praktyk czytania i przyzwyczajeń komunikacyjnych odbiorcy w dobie wielomedialnego czytelnictwa staje się najważniejszym tematem The Pickle Index.

Słowa kluczowe: The Pickle Index, powieść aplikacja, immersja, media społecznościowe, transmedialność, multimodalność, studia nad odbiorem

Po(d)łączeni. Empiryczne badania nad odbiorem literatury wobec odbioru cyfrowego

Numer: 2019 / 5

Artykuł dotyczy wyzwań, jakie stają przed empirycznymi badaniami odbioru literackiego w dobie rozwoju literatury cyfrowej i nowych mediów. Omawia zmiany metodologiczne i terminologiczne w tej subdyscyplinie wprowadzone przez nowy kontekst medialny. Stawia pytania, czy hiperlektura może podważać przekonanie o poznawczych i emocjonalnych korzyściach z czytania opowieści. Celem artykułu jest rozpoznanie tych kategorii doświadczeniowych, które powinny zostać włączone do przyszłych badań tego typu. Są to m.in. dyspersyjność lektury, partycypacja i współdziałanie versus imersja/emersja. Autorka wskazuje również nowe wpływy literatury cyfrowej na przemiany literatury tradycyjnej, np. wzmocnioną kulturową rolę narracji w 2. osobie.

Słowa kluczowe:  empiryczne badania nad literaturą, recepcja literatury cyfrowej, dyspersja, nowe media, partycypacja

Narracyjne modele intersubiektywności

Numer: 2010 / 4

Autorka omawia związki między narracją literacką, jej poetyką i intersubiektywnością.

Wizualne efekty i afekty. Obrazowanie mentalne a emocjonalne zaangażowanie czytelnika

Numer: 2009 / 6

Autorka omawia problem relacji między wyobrażeniami a zaangażowaniem emocjonalnym w fikcję.

Intersubiektywność i literatura

Artykuł jest wstępną propozycją redefiniowania podstawowych pojęć narratologicznych w nawiązaniu do problematyki i metod analitycznych narratologii kognitywnej. W jej świetle narracja literacka stanowi eksperyment w przyjmowaniu i reprezentowaniu cudzej perspektywy (poznawczej, emocjonalnej, perceptualnej). Fakt ten wiąże się z własnościami jednej z podstawowych form ludzkiej świadomości – z funkcjonowaniem intersubiektywności jako stałego ukierunkowania świadomości na obecność innych ludzi, postrzeganych jako podmioty intencjonalne i mentalne. Możliwość uwzględnienia cudzej perspektywy jest jedną z najważniejszych cech ludzkiej kognicji, o wielkim znaczeniu dla kooperacji i komunikacji. Autorską kreację bohatera i jego czytelniczą reprezentację mentalną można uznać za akt imaginacyjnego symulowania cudzej perspektywy. Wykorzystanie kognitywnego modelu intersubiektywności w teorii narracji pozwala na nową interpretację zagadnień związanych z komunikacją literacką, postacią literacką, odbiorem literatury. Umożliwia też rozszerzenie problematyki świadomości w literaturze poza konwencje przedstawiania mowy wewnętrznej bohatera.

Malarska poetyka niewidzialnego

Numer: 2005 / 6

Recenzja. Joanna Bielska-Krawczyk Między widzialnym a niewidzialnym. Twórczość Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Kraków 2004

[…] w samym środku swego bólu […]. O modelach doznawania cielesności w prozie Włodzimierza Odojewskiego

Numer: 2002 / 6

Homo dolens – człowiek obolały – jako model osoby-ciała w twórczości Odojewskiego

Lekcje anatomii (według Anny Wieczorkiewicz)

Numer: 2002 / 5

Recenzja. Anna Wieczorkiewicz Muzeum ludzkich ciał. Anatomia spojrzenia, Gdańsk 2000

Opisany, nieodgadniony…

Numer: 2000 / 5

Recenzja. Odojewski i krytycy. Antologia tekstów, wybór i opracowanie S. Barć, Lublin 1999

Portret lubelski

Recenzja. Zdzisław Kudelski, Studia o Herlingu-Grudzińskim. Twórczość – recepcja – biografia, Lublin 1998

Korzystając ze strony wyrażacie Państwo zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies. W każdej chwili możecie Państwo zmienić ustawienia cookies a także dowiedzieć się na ich temat więcej. Kliknij tutaj Nie pokazuj więcej tej informacji