Artykuły: Monika Rudaś-Grodzka

Artykuł jest poświęcony różnym sposobom funkcjonowania mitów w poezji Julii Fiedorczuk (ur. 1975). Nie bez znaczenia jest fakt, że autorka jest akademiczką, tłumaczką i poetką. Twórczość Fiedorczuk, sięgająca korzeniami do modernistek/modernistów amerykańskich, a także odwołująca się do ekokrytyki i feminizmu, jest obecnie jednym z najciekawszych zjawisk artystycznych w Polsce. W artykule została poddana analizie strategia poetycka, którą charakteryzuje na wielu płaszczyznach semantycznych hybrydyczność. Wprowadzam kategorię syrenizmu, który rozumiem jako postawę twórczą przeciwstawiającą się sile jednoczenia, spajania, tworzenia continuum i symetrii.

Słowa kluczowe: syrenizm, hybrydyczność, ekopoetyka, remitologizacja

Artykuł jest próbą rozliczenia się z efektami edytorskiej pracy poświęconej Bronisławie Waligórskiej i jej listom z więzienia do siostry Jadwigi. Rozważania dotyczą zastosowanej przez mnie metody life writing opierającej się na dokumentach osobistych, takich jak wspomnienia, listy, dzienniki. W kontekście mojej pracy zastanawiam się nad pozytywnymi i negatywnymi stronami tej praktyki biograficznej.

Słowa kluczowe: biografia, life writing, korespondencja

Monika Rudaś-Grodzka
IBL PAN
W Timajosie, dialogu Platona poświęconym stworzeniu świata i duszy świata znajduje się wzmianka o ukrytym błędzie/defekcie wpisanym w strukturę kosmosu. Wątek ten podjęli gnostycy z I i II wieku. W pismach syryjsko-egipskich zachowanych w Bibliotece Nag-Hammadi błąd, na którym ufundowana jest materia, staje się kwestią zasadniczą dla rozumienia naszego świata, postrzeganego jako pustka (kenomą). Podobne ujęcie odnaleźć można w myśli kabalistycznej Izaaka Lurii i w twórczości Franza Kafki. Opowiadanie Troska Ojca Rodziny będące świadectwem doświadczenia duchowego, dotarciem przez autora do granic tego, co ludzkie, było przedmiotem różnych filozoficznych interpretacji, m. in  T. Adorna i wielu innych. W. Benjamin i G. Scholem uczynili Odradka punktem odniesienia dla swojej teologicznej dyskusji. Zaś przedstawiona przez mnie anamorfotyczna lektura opowiadania jest jeszcze jedną próbą odczytania tego tekstu.
Słowa kluczowe: Timajos, Odradek, Kafka, Demiurg, Gnoza, platonizm, kabała, Błąd, pleroma, kenoma (pustka), cimkum, anamorfoza

Uwagi o fascynacji narodami południowo-słowiańskimi w Polsce lat 1930.

Artykuł traktuje o – objawiającej się w u postaci o odmiennych często poglądach politycznych – fascynacji południowosłowiańskimi narodami w Polsce lat trzydziestych. Autorki dowodzą, iż w dyskursie słowianofilskim tego czasu Bułgarów i nacje zamieszkujące Jugosławię poczęto traktować jako nowy punkt odniesienia dla Słowiańszczyzny północnej, opozycyjny wobec paradygmatu równoleżnikowego, w którym pozytywnie waloryzowane były tylko wytwory cywilizacji Zachodu, Słowian zaś skazano na ich kopiowanie. W takim geograficzno-ideologicznym oglądzie kontynentu Zachód znikał, podobnie jak (bolszewicka) Rosja, traktowana jako obszar rewolucyjnej, „żeńskiej” histerii, bo wraz z carem „runęła męskość”, która uzasadniała wcześniej rosyjskie dążenia do hegemonii. Teraz to Południe stawało się niemal mitycznym źródłem mocy, miejscem magicznym. Entuzjazm dla słowiańskiego Południa posiadał przy tym wyraźny aspekt płciowy/ genderowy.

Recenzja. Wokół gotycyzmów. Wyobraźnia, groza i okrucieństwo, red. G. Gazda, A. Izdebska, J. Płuciennik, Kraków 2002

Analiza motywu tworzenia własnej podmiotowości w poezji Anny Świrszczyńskiej. Autorka dowodzi, iż stworzenie nowej tożsamości jest możliwe dzięki parthenogenezie rozumianej jako twórczy akt poetycki