Festiwal Nauki w IBL PAN

Czytanie literatury to cykl poświęcony różnym aspektom poznawania dzieła literackiego, istotnym z punktu widzenia współczesnego czytelnika. Podczas spotkań zaprezentujemy narzędzia, które uczestnicy mogą wykorzystać w samodzielnych analizach utworów:
• Literatura i przestrzeń. Przypadek Pilcha, Różyckiego i Bator – Katarzyna Rdzanek, 27 IX godz.15, sala 144 (warsztaty). O badaniach nad kategorią przestrzeni w literaturze. Wspólna lektura tekstów Jerzego Pilcha, Tomasza Różyckiego i Joanny Bator posłuży jako przykład do rozważań na temat doświadczania przestrzeni.
• Pałac Staszica: sensy ideologiczne i kulturowe wyczytane w miejscu – Aleksandra Wójtowicz, 27 IX godz. 16, sala 144 (warsztaty, wycieczka). Pałac Staszica kumuluje treści, które odczytywać można za pomocą narzędzi geokrytycznych. Literacko-historyczna wędrówka po gmachu (warsztaty oparte na prezentacji multimedialnej) połączona z realnym zwiedzaniem pałacu.
• Formy wiersza jako nośniki znaczeń, prof. Teresa Dobrzyńska, 28 IX godz. 12, sala 144 (warsztaty). Wiersz to ukształtowanie rytmiczne tekstu wpływające na jego postać językową i wartość stylistyczną. Jest zjawiskiem fascynującym, jeśli się dostrzeże jego funkcje znakowe i wielkie bogactwo form, jakie powstają w toku rozwoju kultury.
• Czego zwykle nie wiemy o utworach literackich, które czytamy, prof. Maria Prussak, 28 IX godz. 13, sala 144 (wykład). Kulisy pracy edytora tekstów literackich oraz najciekawsze przykłady różnic między współcześnie dostępnymi utworami literatury polskiej a ich wcześniejszymi wersjami.
• Co widział Wacław Berent nad Wisłą – okoliczności powstania a sens utworu – Aleksandra Wójtowicz, 28 IX godz. 14, sala 144 (warsztaty). Na przykładzie utworów Wacława Berenta zostanie prześledzona obecna w architekturze miasta dynamika przemian kulturowych oraz zmiany tekstów literackich ze względu na okoliczności historyczne.
• Między homobiografią a homotekstualnością w szkole – dr Piotr Sobolczyk, 28 IX godz. 15, sala 144 (wykład). Obecność homoseksualności w szkolnym nauczaniu literatury. Poruszona zostanie kwestia obecności homoerotyzmu w biografiach kanonicznych twórców (np. Białoszewski) i adresowanych do młodzieży książkach spoza kanonu.

Humanistyka cyfrowa w badaniach literackich dotyczy metodologii badań humanistycznych. Chodzi tu zarówno o wykorzystywanie nowoczesnego oprogramowania do analizy tekstów literackich, jak i badanie najnowszych zjawisk kulturowych związanych z piśmiennictwem mutlimedialnym. Celem cyklu jest zwrócenie uwagi uczestników na nowe narzędzia badawcze, które mogą wykorzystywać we własnych analizach utworów.
• Badamy blogi. Wizualizacja i interpretacja tekstów elektronicznych – dr Maciej Maryl, Krzysztof Niewiadomski, 28 IX godz. 10:00, sala 144 (warsztaty). Prezentacja metod badania tekstów cyfrowych (blogów) i wizualizacji związków między nimi za pomocą ogólnodostępnego oprogramowania.
• Jak czytać Wikipedię? Wykorzystanie źródeł internetowych w edukacji – dr Krzysztof Gajewski, 28 IX godz. 11:00, sala 144 (warsztaty). Celem warsztatów jest wspólne zastanowienie się nad sposobami korzystania z sieci jako źródła wiedzy naukowej. Przedmiotem badań będą wybrane hasła z polskiej wikipedii. Będziemy analizować je ze względu na wiarygodność zawartych w nich informacji.

Literatura i psychoanaliza. Jest to ósmy wykład z tego cyklu prowadzonego w ramach Festiwalu Nauki przez prof. dr hab. Danutę Danek, łączącą warsztat badacza literatury z warsztatem psychoanalitycznym.
• Nieznany wielki pisarz – Stanisław Morawski (1802-1853) w świetle psychoanalitycznego spojrzenia na romantyzm – prof. Danuta Danek, 26 IX godz. 18, Pałac Staszica, ul. Nowy Swiat 72, p.I, sala 144 (wykład). Twórczość tego pisarza zaczęto publikować w latach dwudziestych XX w. Jest jednak wciąż niemal nieznana. Autor zaś to prawdziwy romantyk, co można ukazać w świetle wzbogaconego o wiedzę psychoanalityczną, nowego spojrzenia na romantyzm.

Płeć w kulturze to cyk przybliżający problematykę gender na podstawie analizy tekstów kultury.
• Płeć jako klatka. Stereotypy a gender – Grażyna Latos, 26 IX godz. 15:30, sala 144 (warsztaty). Co oznacza sformułowanie „zachowuj się jak dziewczynka” a co kryje się pod ostrzeżeniem „nie bądź jak baba”? O konstruowaniu płci kulturowej oraz istocie i konsekwencjach gender. Zapisy od 16 IX na adres: grazyna.latos@gendermainstreaming.com.pl
• Żołnierze i cywile. Wzory męskości w kulturze polskiej – Agnieszka Wróbel, 24 IX godz. 15:30, sala 144 (warsztaty). Kanoniczne teksty literackie staną się punktem wyjścia do rozważań nad wzorami męskości w polskiej kulturze. Co składa się na etos powstańca, partyzanta czy żołnierza? Czy kobiety wpisują się w model heroiczny?