Articles: Alina Świeściak

Nawiązując do różnych koncepcji śmierci sztuki i śmierci awangardy, przede wszystkim do Paula Manna koncepcji śmierci-teorii awangardy, autorka analizuje współczesne polskie przypadki dyskursów-śmierci awangardy: dwa krytycznoartystyczne (Hipotezy awangardowe pod redakcją Anety Szyłak, manifest „sztuki szczególnej” Andrzeja Turowskiego) i dwa poetyckie (żywe linie nowe usta Marcina Mokrego, twórczość Andrzeja Sosnowskiego). Badaczka stara się pokazać, że przywołani przez nią autorzy i autorki lokują się w obszarze rozległego conitinuum, wewnątrz którego przebiegi wyznacza dynamiczna równowaga między świadomością wyczerpania dyskursu awangardowego a – motywowaną dzisiaj głównie nadzieją na społeczną zmianę, w której uczestniczyć może i powinna sztuka – potrzebą jego podtrzymywania.

Słowa klucze: awangarda, śmierć sztuki, dyskurs-śmierć, sztuka oporu

Tekst ma na celu przebadanie poglądów jednego z najważniejszych polskich poetów dwudziestolecia międzywojennego, wyznającego poglądy komunistyczne, na temat rewolucji. Autorka analizuje utwory Jasieńskiego – i bada ich recepcję – które temat rewolucji podejmują bezpośrednio: Pieśń o głodzie, Słowo o Jakubie Szeli i Pale Paryż. Pokazuje, jak poeta rezygnował z futuryzmu, dochodząc do idei rewolucji, i jak ta idea rozwijała się w jego twórczości: od utraty wiary w maszynową cywilizację i krytyki opartego na niej kapitalizmu, przez studium nierówności społecznych i jej symbolu: głodu, krytykę religii, analizę antyfeudalnej świadomości polskiego chłopstwa czasów rabacji galicyjskiej aż do dogłębnej analizy stosunków klasowych w Europie i projektu nowego komunistycznego porządku.

Słowa kluczowe: Bruno Jasieński, miasto, rewolucja, komunizm, głód

Tekst, będący omówieniem twórczości dziewięciorga poetów i poetek reprezentujących głównie młode i najmłodsze roczniki poetyckie, sytuuje ich twórczość w ramach teorii związanych ze wspólnotowym projektowaniem zmiany, interwencyjnych – myślanych performatywnie, jako ingerencja w społeczne praktyki (Laclau i Mouffe, Deleuze i Guattari, Latour, Haraway, Barad, Stranger, Braidotti). Szczepan Kopyt, Tomasz Bąk, Adam Kaczanowski, Kamila Janiak, Konrad Góra, Kacper Bartczak, Anna Adamowicz, Monika Lubińska (i jako punkt wyjścia Andrzej Sosnowski) przedstawiani są tu jako autorzy i autorki o rozbudowanej świadomości ekologicznej, genderowej, ekonomicznej, społecznej, krytyczni wobec reguł ponowoczesności, projektujący utopie innego świata i reguły innej niż modernistyczna konstytucja. Ich twórczość traktowana jest jako splot różnych praktyk dyskursywno-materialnych polegających na płynnych rekonfiguracjach tego, co językowe, z tym, co materialne.

Słowa kluczowe: nowy materializm, wspólny świat, antagonizm, produkcja hegemoniczna, utopia, anarchia, ekologia wiersza, etyka trwałości

Autorka podejmuje problem awangardowości w najnowszej polskiej poezji. W pierwszej części szkicu rekapituluje sądy na temat słuszności tego rodzaju kategoryzacji w odniesieniu do współczesnej sztuki i literatury, a następnie przygląda się najnowszej poezji z trzech perspektyw: awangardowego eksperymentu, relacji autonomii i heteronomii (problem polityczności) oraz wpływu nowych mediów (poezja cybernetyczna). Żadna z tych perspektyw, mimo że dowodzą one wyraźnego w poezji myślenia kategoriami awangardy, a przede wszystkim korzystania z jej narzędzi, nie upoważnia zdaniem autorki do traktowania współczesnej literatury jako kolejnej fazy awangardy. Zarówno dzisiejsza sztuka, jak literatura wymagają nowych sposobów ich estetycznego poznawania i porządkowania.

Autorka proponuje zestawienie dwóch poetyk postrzeganych jako rozbieżne i sprawdzenie ich ewentualnych pokrewieństw przez pryzmat stosunku do referencji, który katalizuje się tu w motywie daty

Autorka proponuje kategorie ruchu i przestrzeni jako klucz interpretacyjny do poezji Sosnowskiego