Dolina Issy i Smutek tropików ukazały się w tym samym roku i były książkami, które – zdawałoby się – nic ze sobą nie łączyło: pierwsza była powieścią, druga relacją z podróży. Nic, oprócz może jednego: były książkami rówieśników naznaczonych doświadczeniem ekspatriacji. O podobieństwie obu tych książek przesądza zamysł, z jakim ich autorzy przystępują do pisania i przesłanie, jakie ich książki niosą. W jednym i w drugim przypadku ważna jest pętla czasu, w jakiej się znaleźli jako autorzy swoich książek, czynna w tym wszystkim nachtraeglichkeit: opowiadana historia jest poszukiwaniem, które jest zarazem rekuperacją i reaktywacją.
Słowa kluczowe: nachtraeglichkeit, circuitious journey, wyobraźnia antropologiczna, atmosfera