EN
„Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja” (ISSN 0867-0633) to dwumiesięcznik literaturoznawczy wydawany od 1990 przez Instytut Badań Literackich PAN we współpracy ze Stowarzyszeniem Pro Cultura Litteraria.
EN

2020 nr 1: Post/apo/bio



Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury.

W numerze poprzez różnorodne ujęcia rozważamy konsekwencje takich pojęć jak "antropocen" i "postapokalipsa", krążymy wokół rozpoznań wyczerpania zasobów, zaburzeń klimatu, nieodwracalnych zmian natury oraz wyobraźni, która usiłuje sprostać wizji realizującej się dystopii. Ponieważ zmiany nie mają charakteru katastrofy historycznej, każda próba ich zracjonalizowania wymaga przezwyciężenia nie tylko starych dualizmów kultura/natura, świat ludzki/egzystencja biologiczna ale nawet porzucenia czysto ludzkiej perspektywy. Jak stwierdza Jakub Momro w szkicu otwierającym numer: "Dzisiaj problem krańcowości form życia nie ma w sobie nic z estetycznej perfekcji i egzystencjalnej sublimacji." Paweł Mościcki stwierdza: "Zmiana klimatu, ocieplenie klimatu - a właściwie należałoby powiedzieć katastrofa klimatyczna - jest chyba najbardziej realistyczną z dostępnych nam w historii kultury figur Armagedonu." Przemysław Czapliński udowadnia, że problematyka ta od pewnego czasu jest jednym z ważnych nurtów, obecnych w polskiej prozie, która rozważa napór zmian klimatycznych na stosunki międzyludzkie. Jerzy Franczak rozważa możliwość stosowania terminu "postapokaliptyka". Joanna Bednarek wskazuje na konieczność przekroczenia czysto ludzkiej perspektywy jako wyzwanie dla percepcji. Aleksandra Brylska pokazuje w jaki sposób katastrofy w Czernobylu i Fukushimie są obecne w wyobraźni społeczeństw. Paweł Majewski rozważa wpływ taksonmii Linneusza na wyobraźnię europejską i stosunek do życia biologicznego. Monika Bakke pokazuje humanistykę środowiskową jako transdyscyplinarną dziedzinę badań proponującą wizję energetycznych przepływów. Ponadto - wiele innych tematów, w tym artykuł Jana Pomorskiego o badaniu wideotekstów kultury, Magdaleny Zdrodowskiej o przestrzeni miejskiej zanieczyszczonej dźwiękiem i aktualny manifest Jerzego Mariana Brzezińskiego "Jakiego chcemy uniwersytetu?".
07 Lipiec 2020

2019 nr 6: Reportaż ponowoczesny



Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury.

Nowy numer na temat reportażu ponowoczesnego, dedykowany Michałowi Głowińskiemu, a w nim m. in. Czapliński o reportażu jako gatunku orientacyjnym, Momro na temat filozofii politycznej reportażu, Siewior o reportażu intymnym, Nikody o kategorii wirtualnego trybunału w dziennikarstwie, Frukacz o reportażu w kulturze uczestnictwa, a Tabaszewska o afektywnych formatach śledczych. W numerze również artykuły dotyczące autonomii gatunku (Antonik), gatunków granicznych (Zajas), reportażu świadectw (Darska), reportażu cyfrowego (Żyrek-Horodyska) oraz interkulturowego (Horodecka). W numerze ponadto teksty interpretacyjne: Miklas-Frankowski pisze o poetyce gonzo u Stasiuka, a Piechota na temat reportaży Winnickiej. Publikujemy również recenzje – Grodzkiego na temat Czytania Dziadów oraz Zawiszewskiej o Historii słabych, a także artykuł Pfeifera dotyczący dyskursu o rabacji galicyjskiej. Zamieszczamy również dwa tłumaczenia: tekstu Briana Massumi’ego dotyczącego afektywnych faktów i Susie Linfield o roli zdjęć we współczesnym obiegu informacji.
23 Kwiecień 2020

2019 nr 5: Technokultury miłości



Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury.

Rozwój nowych technologii komunikacji zmienia także sferę relacji i afektów. Zapośredniczenie, sytuacja gdy obiekt uczucia lub pożądania erotycznego jest jedynie domyślny lub wręcz - ma charakter symulakru, stały się codziennością. Numer "Tekstów Drugich" przynosi wieloaspektowy opis nowych zjawisk, zarówno z punktu widzenia zmian, jakie wnoszą technologie, jak i relacji płci, których umowność podkreśla nowa refleksja humanistyczna. Obrazy z gier komputerowych są niepokojącym świadectwem nowej wrażliwości. Główne pole refleksji wyznaczają trzy zamieszczone w dziale Prezentacje tłumaczenia: Dominca Pettmana Miłość w czasach Tamagotchi, Stevena Shaviro Życie erotyczne maszyn i Lee Mackinnon Maszyny miłosne. Ponadto: recenzje, interpretacje i w dziale Archiwalia odnaleziony przez Piotra Mitznera wykład Wiktora Woroszylskiego o inteligencji rosyjskiej.
23 Kwiecień 2020

2019 nr 4: Maranizm nowoczesny



Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury.

Tematem wiodącym numeru jest rozmyta, zindywidualizowana, artystyczna tożsamość żydowska w kulturze polskiej, ujawniająca się w skomplikowanej sytuacji po Zagładzie. Słowo "maranizm" - genetycznie związane z tradycją iberyjsko-sefardyjską - używane jest w polskiej humanistyce dopiero od kilku lat, autorzy tego numeru zdecydowali się na jego zapis z jednym "r". Jakub Momro zwraca uwagę na treści, łączone - być może niesłusznie - ze słowem "tożsamość". Agata Bielik -Robson pokazuje żydowską "tradycję ukrytą" jako fenomen nowoczesności i jeden z rysów kultury polskiej; Piotr Bogalecki w szkicu o Julianie Kornhauserze i Adam Lipszyc w szkicu o Piotrze Sommerze interpretują marańskie motywy w twórczości dwu ważnych poetów. Piotr Sadzik pokazuje obecność żydowskich motywów w twórczości Leopolda Buczkowskiego. Ewa Kobylińska - Dehe pokazuje ścieżki myśli Derridy. Także mniejsze, bardziej szczegółowe teksty tego numeru odnoszą się do tematu: Monika Adamczyk - Garbowska przedstawia Adelę S., zapomnianą pierwszą tłumaczkę Alicji Lewisa Carrolla. Łukasz Tomasz Sroka przedstawia sylwetkę i dorobek Ryszarda Löwa, znakomitego polonisty, mieszkającego w Izraelu. Poza tym recenzje.
22 Kwiecień 2020

2019 nr 3: Współczesność i gatunki



Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury.

Nowy numer o współczesnych rozumieniach kategorii gatunku ze wstępem Nasiłowskiej, a w nim m. in. Obremski o nikiformie, Nawarecki o zadaniach tekstowych z matematyki, Karpowicz o codziennych gatunkach ustnych w kontekście twórczości Białoszewskiego, Samborska-Kukuć o narracyjnych polilogach lokomocyjnych, Bukowiecka o przetwarzaniu gatunkowych form wypowiedzi, a Śniecikowska na temat futurystycznej ulotki odnalezionej w 2018 roku. W numerze również artykuły dotyczące praw kobiet i biografistyki: Zawiszewskiej na temat Pauliny Kuczalskiej-Reinschmit, Lisek o działalność żydowskich feministek i poetek jidysz, Dudy o wsparciu mężczyzn w walce o prawa wyborcze Polek oraz Mrozik na temat biografistyki na przykładzie Zofii Dembińskiej. Ponadto Kuziak analizuje wykłady Mickiewicza w Collège de France, Węgrzyn Pamiątki Soplicy, Wilczyński podmiot romantycznym w twórczości Sebalda, Baczyński biografię S. Vincenza, Zawadzka drukowane poradnictwo dla młodzieży w latach 70, a Jasnowski powieść Bärfussa Koala. W numerze również recenzje: Juchniewicza na temat Rozrachunków z wojną [S. Buryły], Kobiałki poświęcone Antropologii lasu [A. Konczal] oraz Bernackiego wokół wizji hermeneutyki M. Januszkiewicza. Publikujemy także fragmenty korespondencji Cz. Miłosza i A. Kowalskiej oraz tłumaczenie Gatunku jako formy życia I. Nelson i S. Gayk.
26 Sierpień 2019
Korzystając ze strony wyrażacie Państwo zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies. W każdej chwili możecie Państwo zmienić ustawienia cookies a także dowiedzieć się na ich temat więcej. Kliknij tutaj Nie pokazuj więcej tej informacji