Articles: Maria Prussak

Maria Prussak
Instytut Badań Literackich PAN
Francuskie teksty Adama Mickiewicza
Mickiewicz pisał po francusku z różnych powodów – wypełniając publicystyczny obowiązek i odpowiadając na zamówienie, ale także dlatego, żeby uczestniczyć w życiu literackim środowisk, w których się obracał w Rosji i we Francji. Język francuski dawał mu szansę próbować swych sił w gatunkach, których nie uprawiał po polsku i podejmować tematy, których polscy odbiorcy mogliby nie zaakceptować. Najważniejsze jednak było to, że francuski dawał inną perspektywę, dystans, z którego mógł ogarnąć trudne problemy bez emocjonalnego zaangażowania.
Słowa kluczowe: język obcy, francuskie dramaty, nekrolog Puszkina, dystans, presja.

Artykuł omawia problemy związane z coraz częściej wykorzystywaną przez pisarzy – w tym przypadku przez Tadeusza Różewicza – niekonwencjonalną formą publikacji tekstów literackich, bliższą konwencjom graficznym niż typograficznym. Wydaje się, że rozwiązania tych problemów mogą dostarczyć narzędzia nowoczesnej krytyki tekstu.

Artykuł jest krótkim przeglądem rosyjskich i anglosaskich tekstów będących próbą zaproponowania nowego rozumienia filologii jako dyscypliny humanistyki po tym, jak w ciągu dziewiętnastego wieku podzieliła się na szereg szczegółowych dyscyplin i w połowie wieku dwudziestego przez część środowisk literaturoznawczych została uznana jako dziedzina należąca do przeszłości. W drugiej połowie wieku dwudziestego i na początku dwudziestego pierwszego coraz częstsze są głosy wzywające do „powrotu do filologii” jako postawy badawczej umożliwiającej scalenie różnych postaw metodologicznych w docieraniu do sensów tekstu.

Recenzja: Jacek Kopciński Nasłuchiwanie. Sztuki na głosy Zbigniewa Herberta, Towarzystwo „Więź”, Warszawa 2008.

Autorka omawia kolizję dwóch skrajnych metodologii edytorskich: (1) dążenia do ustalenia najlepszej postaci utworu, (2) trzymania się wersji podpisanej do druku przez autora

Wątpliwości tekstologiczne a sporna kwestia czasu powstania arcydzieła Mickiewicza

Recenzja. Jan Błoński, Wszystkie sztuki Sławomira Mrożka, Kraków 1995

O Mickiewiczowskiej tekstologii przy okazji ukazania się Dramatów w opracowaniu Zofii Stefanowskiej

Konflikt sumienia społecznego i indywidualnych tęsknot w Weselu Wyspiańskiego

Apel o rzetelną filologiczną interpretację Lekcji XVI trzeciego kursu Mickiewiczowskich wykładów paryskich

Recenzja. Andrzej Nowakowski, Arnold Böcklin. Chwała i zapomnienie, Kraków 1994

Wspomnienie o Zbigniewie Raszewskim

Oddziaływanie cenzury na życie literackie na przełomie XIX i XX wieku