Kategorie „rama Zagłady” i „obserwatorzy uczestniczący” to propozycje polemiczne względem dotychczasowych kategorii opisu polskiego kontekstu Zagłady takich jak obrzeża Zagłady i bystanders – niezależnie od tego, czy bystanders są rozumiani jako świadkowie, postronni, widzowie czy też gapie. Społeczno-kulturowa prawomocność antysemityzmu pozwala ująć polski kontekst Zagłady w kategoriach rzeczywistości panoptycznej, dominującą większość zaś opisać jako dyscyplinarne społeczeństwo obserwatorów uczestniczących. Kategoria „rama Zagłady” opiera się na datowaniu wpływu grupy większościowej na los Żydów od początku okupacji i w kontinuum z przedwojennymi postawami, dyskursami oraz praktykami. Proponowana konceptualizacja pomaga objaśnić, w jaki sposób zastane uwarunkowania społeczno-kulturowe były w stanie zdeterminować stopień wydajności Zagłady na terenach okupowanej Polski.
Słowa kluczowe: antysemityzm, Zagłada, triada Hilberga, ramy Zagłady, obserwacja uczestnicząca, rzeczywistość panoptyczna, społeczeństwo dyscyplinarne, kłamstwo jedwabieńskie