Artykuły: Barbara Tyszkiewicz

Dokumentacja kilkunastoletniej inwigilacji, której poddany był Jerzy Zawieyski (1902-1969), stanowi ważki przyczynek do historii życia literackiego, społecznego i politycznego w PRL. Joanna Siedlecka przetworzyła ten wycinek akt komunistycznego aparatu bezpieczeństwa na kartach Biografii odtajnionych. Nadała mu status „mrocznej wiedzy” o tym – „jak było wtedy naprawdę” . W formie tyleż sensacyjnej, co bagatelizującej wymogi naukowej krytyki źródeł, sportretowała pisarza, który od 1957 r. reprezentował katolików w naczelnych organach władzy państwowej. Zdominował tę narrację wątek homoseksualny. W natłoku skandalizujących szczegółów, półprawd i przypuszczeń zniknął obraz emocjonalnych uwikłań Zawieyskiego, rzutujących na kształt jego twórczości. Artykuł wykazuje słabości tak pojmowanej literatury faktu i proponuje inne ujęcie tych samych treści.
Słowa kluczowe: Siedlecka Joanna: Biografie odtajnione, Zawieyski Jerzy (1902-1969), biografistyka literacka, reportaż a źródła historyczne, inwigilacja środowisk twórczych w PRL, homoseksualizm w PRL, erotyzm w literaturze polskiej – XX w., katolicy w organach władzy PRL

W twórczości literackiej Jerzego Zawieyskiego znalazły wyraz jego problemy intymne, związane ze skrywaną, homoseksualną orientacją.Szczególnie wyraźnie zaważyły na kształcie dramatu z 1947 roku pt. Pieśń o nadziei. Wpisane w ten utwór emocjonalne uwikłania autora, (uważanego za jednego z czołowych reprezentantów nurtu katolickiego w literaturze tego okresu) do tej pory pozostawały tajemnicą. W ich rekonstrukcji kluczową rolę odegrało zestawienie źródeł biograficznych z praktyką literacką i programowymi wypowiedziami pisarza. Dopiero w tym ujęciu widać, że podjęty w sztuce starotestamentowy wątek romansu króla Dawida to nie tylko filozoficzno-religijny dyskurs przeprowadzony na płaszczyźnie literackiej, ale także osobiste doświadczenia Zawieyskiego, przesłoniętewieloznacznością biblijnego uniwersum.