Artykuły: Krzysztof Abriszewski

Celem artykułu jest stworzenie perspektywy i podstawowego słownika, które pozwolą na szerokie uchwycenie i opisanie pozaakademickiego oddziaływania humanistyki. Punktem wyjścia jest szeroko doświadczane w humanistycznych środowiskach odczucie niewspółmierności wykonywanej pracy i sposobów prezentacji jej w raportach. Do pozaakademickiej obecności humanistyki odnoszę dwie kategorie w ujęciu zaproponowanym przez R. Rorty’ego: epistemologii i hermeneutyki. Pogłębionemu rozpoznaniu zostają poddane sytuacje hermeneutyczne, których szczegółowe przykłady przywołuję korzystając z autoetnografii jako metody badawczej. Rozmaite formy oddziaływania humanistyki w środowisku pozaakademickim określam mianem miękkiego faktu. Artykuł uzupełnia słowniczek pojęć mających wspomóc badanie pozaakademickich obiegów wiedzy humanistycznej.

Słowa kluczowe: Miękkie fakty, pozaakademickie obiegi wiedzy, autoetnografia, hermeneutyka

Keywords: Soft facts, non-academic circulation of knowledge, autoethnography, hermeneutics

Artykuł podważa przekonanie leżące u podstaw obecnej polityki naukowej, że wytwarzanie profesjonalnej wiedzy w naukach humanistycznych (oraz przypuszczalnie, częściowo także w społecznych) i jej upowszechnianie (popularyzacja) są całkowicie odrębnymi procesami. Analizując przypadek dyskusji po seansie filmu Nigdy cię tu nie było w jednej z instytucji kultury, podczas której zbiorowo wypracowano pakiet jego interpretacji, pokazuję, że prosty podział na wytwarzanie wiedzy naukowej i jej popularyzację fałszuje zachodzące realnie zjawiska społeczne. Sięgając do studiów nad nauką i techniką, zwłaszcza zaś do teorii aktora-sieci, analizuję cały proces jako działanie laboratorium. By jednak uchwycić specyfikę humanistyki w tym zakresie, proponuję mówić o laboratorium rozproszonym.

Słowa kluczowe: rozproszone laboratoria, humanistyka, innowacje kulturowe, translacja (ANT)

Autor stawia w tekście pytanie, czy teoretyczny projekt od lat rozwijany przez Bruno Latoura oferuje lub może zaoferować potencjał eko-krytyczny, to znaczy czy dostarcza narzędzi do krytycznej analizy rzeczywistości społecznej i kulturowej w kontekście problemów środowiskowych. Analizę przeprowadza w trzech zakresach: tezy o tym, że nigdy nie byliśmy nowocześni; propozycji teoretycznej zawartej w Facing Gaia oraz krótko analizując wybrane głosy krytyków Latoura. W podsumowaniu proponuje przekształcenie koncepcji nowoczesności Latoura tak, by mogła służyć zadaniom krytycznym.
Słowa kluczowe: teoria aktora-sieci, krytyka, Antropocen, Nowoczesność,