Artykuły: Małgorzata Szumna

Artykuł jest próbą prześledzenia najważniejszych tendencji widocznych we wczesnej krytyce Jana Błońskiego. Autorka, opierając się w dużej mierze na niepublikowanych materiałach archiwalnych, pokazuje środowisko, z którego Błoński się wywodził, zwraca uwagę na to, jaki wpływ miało zainteresowanie literaturą eksperymentalną na jego teksty krytycznoliterackie, a także stara się prześledzić jego pierwsze wypowiedzi o Miłoszu i Różewiczu, wskazując na ich uwarunkowania oraz prowadzone w nich gry z odbiorcą.

Słowa kluczowe: Jan Błoński, Czesław Miłosz, Tadeusz Różewicz, krytyka literacka

Celem artykułu jest wykazanie, że krajobrazy postpamięci, rozumiane zarówno jako przestrzenna dyspozycja terenów Europy Środkowo-Wschodniej będących korelatem historycznego doświadczenia, jak i ich kulturowe – przede wszystkim zaś fotograficzne, filmowe i literackie – reprezentacje, dają asumpt do przemyślenia na nowo dwóch istotnych dla studiów nad pamięcią i traumą kwestii: przestrzennego wymiaru pamiętania i znaczenia miejsca/krajobrazu dla doświadczenia postpamięci, a także reinterpretacji archiwum wizualnych klisz związanych z reprezentacją przestrzeni naznaczonej historyczną traumą, a tym samym rozpoznania elementów, dynamiki działania i kulturowej proweniencji tego „traumatycznego” kanonu.

Tematem artykułu jest radykalny – postawangardowy – projekt krytyczny Andrzeja Falkiewicza. W kolejnych swoich książkach coraz bardziej narusza on tradycyjne granice krytyki literackiej, każąc tym samym zapytać o inną jej formułę. Autorka pokazuje, w jaki sposób – dzięki odmiennemu zdefiniowaniu pojęcia empatii i wykorzystaniu skomplikowanych gier intertekstualnych – reinterpretuje on modernistyczny wzorzec krytyki impresjonistycznej, nade wszystko zaś, jak na nowo ustawia relacje między autorem, krytykiem i czytelnikiem.