PL
„Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja” (ISSN 0867-0633) to dwumiesięcznik literaturoznawczy wydawany od 1990 przez Instytut Badań Literackich PAN we współpracy ze Stowarzyszeniem Pro Cultura Litteraria.
PL

Articles: Michał Kuziak

Kontroświeceniowcy z III Rzeczypospolitej. Rekonesans

Issue: 2023 / 1

Artykuł poświęcony został antyoświeceniowemu dyskursowi pojawiającemu się w Polsce od drugiej połowy lat 90. XX wieku w kręgach prawicowych – w publicystyce oraz w pracach naukowych. Przedmiotem zainteresowania jest argumentacja przywoływanych autorów, a także rozwój owego dyskursu: od deklaracji światopoglądowych po deklaracje polityczne. Kształtująca się w Polsce myśl antyoświeceniowa stała się istotnym zapleczem budowanej przez prawicę hegemonii kulturowej. Na gruncie owej myśli formułowane jest także pytanie o kształt polskiego oświecenia oraz o polską modernizację.

Słowa kluczowe: oświecenie, antyoświecenie, konserwatyzm, modernizacja, nowoczesność

Raz jeszcze o Paryżu Wokulskiego (u źródeł polskich rozpoznań własnej peryferyjności)

Issue: 2020 / 6

Artykuł poświęcony jest paryskiemu doświadczeniu bohatera powieści Bolesława Prusa Lalka – Wokulskiego. Ujawnia ono powstanie polskiej pozycji peryferyjnej w ramach XIX-wiecznego systemu-świata, w którym jednym z centrów cywilizacyjnych był Paryż. Powieść Prusa ukazuje narodziny Wielkiego Innego Polaków, jakim stał się w XIX wieku Europejczyk, a zwłaszcza Francuz. Daje zarazem analizę przyczyn peryferyjności Polski.

Słowa kluczowe: Bolesław Prus, Lalka, modernizacja, krytyka postkolonialna, peryferyjność, miasto w literaturze

Mickiewicz w Collège de France: wykład, humanistyka, polityka

Issue: 2019 / 3

Artykuł jest poświęcony Mickiewiczowskim wykładom w Collège de France, dokonującemu się w nich splotowi nauki (powstającej w XIX wieku humanistyki) z polityką. Prelekcje paryskie zostały przedstawione jako poddane wielu, często sprzecznym i zmieniającym się, ekonomiom znaczeń. Jako dzieło/wydarzenie zbliżające się do sformułowanej przez Deleuze’a i Guattariego formuły literatury mniejszej.

Słowa kluczowe: Mickiewicz, romantyzm, humanistyka, Słowiańszczyzna, literatura mniejsza

W sprawie polityczności polskiej humanistyki

Issue: 2017 / 1

Artykuł stawia pytania o polityczność polskiej humanistyki współczesnej. Ukazane zostają związane z tą kwestią możliwości i ograniczenia widoczne w dyskursie humanistów. Szczególną uwagę poświęcono widocznej w nim formule „czytania Polski”, a także projektom możliwej inności oraz historii ratowniczej. Polityczność humanistyki została potraktowana jako zjawisko legitymizujące dyskurs naukowy, przywracające mu związek ze światem historycznym i społecznym.
słowa kluczowe: polityczność, humanistyka, „czytanie Polski”, utopia, teorie krytyczne, historia ratownicza

„Sen polski”: przypadek romantyków i nie tylko

Issue: 2016 / 5

Artykuł proponuje formułę „snu polskiego“, który zaczyna być śniony w literaturze polskiej końca XVIII wieku. Swoją szczególnie wyraźną, naznaczoną symbolicznymi znaczeniami, formę przybiera w romantyzmie. I trwa aż po dzień dzisiejszy. W centrum tego snu znajduje się traumatyczne doświadczenie polskiej historii (różne takie doświadczenia). Sen pozwala na jej przeżywanie i zarazem na konstruowanie pozwalającego rozumieć to przeżycie – a także wyznaczającego horyzont aktywności – pola symbolicznego, które w literaturze romantycznej wiąże się z mesjanizmem. W efekcie powstaje ważna dla polskiej tożsamości oniryczna pozycja depresyjno-kompensacyjna, widoczna w utworach Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego.
Słowa: romantyzm, sen, trauma, (post)zależność, polska pozycja depresyjno-kompensacyjna

Norwid Perspektywiczny

Issue: 2009 / 3

Recenzja: Arent van Nieukerken, Perspektywiczność sacrum. Szkice o Norwidowskim romantyzmie.Warszawa 2007.

Hermeneutyka tekstu literackiego w prelekcjach paryskich Adama Mickiewicza

Issue: 2001 / 2

Zestawienie deklarowanych przez Mickiewicza założeń literaturoznawczych z jego praktyką interpretacyjną

By using the website you agree to our cookies policy. At any time you can change the settings as regards cookies as well as learn more about them Click here Do not show this information again