Artykuł opisuje proces, wskutek którego trauma historyczna: zatonięcie okrętu Mendi i śmierć ponad 600 czarnoskórych rekrutów stało się najważniejszym wydarzeniem w polityce upamiętniania I wojny we współczesnej RPA. W ciągu stu lat trauma ta przekształciła się z rytuału upamiętniającego ofiary katastrofy w przestrzeń kształtowania się ponadplemiennej świadomości, by następnie stać się przestrzenią partyjnej gry politycznej. Kryteria traumy kulturowej Jeffreya C. Alexandra i Neila Smelsera oraz definicje traumy założycielskiej, traumy strukturalnej i historycznej Dominica LaCapry stanowią bazę opisu. Artykuł prezentuje zarówno kanoniczne narracje o traumie Mendi jak i performatywne działania artystów z RPA, włączające tę traumę w całościowy ogląd traumatycznej przeszłości.
Słowa kluczowe: I wojna światowa, trauma kulturowa, trauma założycielska, Mendi, apartheid