W artykule zostały omówione dwie publikacje, które ukazały się nakładem Fundacji Aletheia: Pan Teste i inne pisma (2019) Paula Valéry’ego oraz Prozy różne (2020) Stéphane’a Mallarmégo. Wybór tekstów, składających się na oba tomy, oraz ich tłumaczenie przygotował Bogdan Baran.
Słowa kluczowe: Stéphane Mallarmé; Paul Valéry
Celem artykułu jest refleksja nad znaczeniem metafory czarnego słońca w utworach Nervala, zwłaszcza w słynnym sonecie El Desdichado oraz w opowiadaniu Aurelia. Pisarz francuski sięga po tę metaforę, osadzając ją jednocześnie w różnorodnych kontekstach (astronomicznym, religijnym, solarnym), by zasygnalizować melancholijny krysys – charakterystyczny nie tylko dla podmiotu lirycznego w sonecie bądź narratora w opowiadaniu, ale i dla samego autora. Co ciekawe, Nervalowska metafora, nosząca wyraźne subiektywne piętno, pojawia się w wielu innych utworach (autorstwa m.in. Jeana-Paula, Heinego, Gautiera, Hugo) i wpisuje się w romantyczne próby definiowania stanów depresyjnych.
Słowa klucze: Gérard de Nerval, El Desdichado, Aurelia, melancholia, czarne słońce