EN
„Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja” (ISSN 0867-0633) to dwumiesięcznik literaturoznawczy wydawany od 1990 przez Instytut Badań Literackich PAN we współpracy ze Stowarzyszeniem Pro Cultura Litteraria.
EN

Artykuły: Jan Kordys

Grzegorz Grochowski (1970–2022)

Indeks autorów: Jan Kordys
Numer: 2022 / 4

Spojrzenie Meduzy

Indeks autorów: Jan Kordys

Punktem wyjście artykułu jest analiza fenomenu wymiany spojrzeń, w której realizuje się zarówno nasze pragnienie bycia z innymi (zbliżenia), jak potrzeba odróżnienia się od nich. Odbicie w oczach innej osoby (współ)tworzy naszą tożsamość, samo poczucie istnienia wiąże się z twarzą i wymianą spojrzeń. Antropologia grecka przekazała nam wyjątkowy materiał związany z wizualno-poznawczymi kategoriami (‘patrzeć’, ‘być widzianym’, ‘rozpoznawać się’ w innych), kształtującymi strukturę społeczną, formy obcowania. Jednostka istnieje w spojrzeniu członków wspólnoty, równych jej i do niej podobnych. Mitologia przynosi odmienny obraz: wymiana spojrzeń – to pola napięć, konfliktów, katastrof. Śmiercionośna jest zarówno relacja (samo)zwrotna w micie Narcyza, jak unicestwiające spojrzenie gorgony-Meduzy, figury chaosu, regresu do tego, co bezkształtne. Prace Wiaczesława W. Iwanowa, Władimira N. Toporowa wskazują na bliskowschodną genezę symboliki gorgony-Meduzy, a analizy Jean-Pierre’a Vernanta i Françoise Frontisi-Ducroux sytuujących obraz monstrum w szerokim polu ikonograficzno-mitologicznym dawnej Grecji. Ostatnie części artykułu poświęcone są funkcji ”spojrzenia Meduzy” jako peryfrazy określającej muzułmana w The Drowned and the Saved Primo Leviego.

O języku, mózgu, ekstatycznych stanach religijnych i twórczości artystycznej

Indeks autorów: Jan Kordys

Wychodząc od omówienia historii badań nad afazją, autor przedstawia różne stanowiska wobec hipotetycznych neurologicznych podstaw wierzeń religijnych.

Pocałunek Judasza

Indeks autorów: Jan Kordys

Autor opisuje ogólne zasad kompozycji fresków Giotta di Bondone (1267-1337) w Kaplicy Scrovegnich w Padwie oraz nowatorstwo zastosowanych tam technik narracyjnych. Analizuje «Pocałunek Judasza», zestawia go z opisem sceny ‘wydania’ w Ewangeliach, a także z kategoriami ‘wierności’ i ‘ufności’ tak, jak były one pojmowane we wczesnym chrześcijaństwie. Kolejny temat – to wymiar antropologiczny ofiary Jezusa. Ostatnia część charakteryzuje Renesans florencki jako jedną z ‘osiowych epok’ (Karl Jaspers) w historii ludzkości.

Gest Achillesa

Indeks autorów: Jan Kordys
Numer: 2004 / 6

Na przykładzie fragmentu Iliady Autor analizuje tryb prezentacji perspektywy, przyjmowanej przez osobę zderzającą się z mową i zachowaniem, których znaczenie zdaje się być odmienne od deklarowanego

Wierzyć i wiedzieć

Indeks autorów: Jan Kordys
Numer: 2002 / 4

Autor analizuje materiał językowy, etnograficzny i badania procesów poznawczych, by odtworzyć zarys tekstu wiary, jaki ukształtował naszą cywilizację i przenika do dziś mowę i zachowania

Pamięci Stefana Zółkiewskiego

Numer: 1991 / 3

Intelektualna sylwetka Stefana Żółkiewskiego

Korzystając ze strony wyrażacie Państwo zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies. W każdej chwili możecie Państwo zmienić ustawienia cookies a także dowiedzieć się na ich temat więcej. Kliknij tutaj Nie pokazuj więcej tej informacji