Artykuły: Małgorzata Sugiera

Krótka charakterystyka trzech uprawianych w ostatnich dekadach XX wieku praktyk świadczenia stanowi kontekst do wprowadzenia analizy czwartej praktyki – kwestii badacza jako świadka i wyników jego badań jako świadectwa. Artykuł przypomina czasy wielkich odkryć geograficznych, kiedy kształtował się paradygmat nowoczesnych nauk, a jego fundament stanowiło pojęcie „fakt”, wywiedzione z prawa i nieodzownie zakładające istnienie świadków i świadectw. Następnie zaś przechodzi do przedstawienia definicji „świadka wirtualnego” oraz „skromnego świadka”, żeby przedstawić współczesne koncepcje wiedz sytuowanych Haraway i sytuacyjnej tekstualności Hunter oraz ich realizacje w praktyce.

Słowa kluczowe: praktyki świadczenia, kultura faktu, rewolucja naukowa, świadek wirtualny, wiedze sytuacyjne

Przyjmując jako punkt wyjścia jedno z wczesnych opowiadań Ursuli Le Guin, artykuł referuje koncepcję krążącej referencji (Bruno Latour) i skalowalności (Anna Lowenhaupt Tsing) jako uzupełniające się, krytyczne spojrzenia na wypracowany w czasach rewolucji naukowej i nadal obowiązujący paradygmat gromadzenia i porządkowania wiedzy. U źródeł tego paradygmatu znajduje się podstawowy dla całej nowoczesności model plantacji trzciny cukrowej w Nowym Świecie, zaś jego przenikanie na teren nauk eksperymentalnych w drugiej połowie XVII wieku wiąże się ściśle z pojawieniem się nowych instytucji publicznych na Wyspach Brytyjskich: kawiarni, pełniących między innymi funkcję „groszowych uniwersytetów”. Artykuł kończy propozycja nowych praktyk naukowych, wywiedzionych z kręgu studiów dekolonialnych, w szczególności antropologii pozaludzkiej Eduarda Kohna.
Słowa kluczowe: krążenie referencji, (nie)skalowalność, tropikalne plantacje trzciny cukrowej, kawiarnie w czasach rewolucji naukowej, antropologia pozaludzka

Tekst podejmuje problematykę praktyk kontrfaktualnych nie tylko na polu historii i coraz liczniej powstających w ostatnich latach powieści historycznych, ukazujących alternatywne wersje przeszłości, lecz przede wszystkim na pograniczu humanistyki, nauk przyrodniczych i ścisłych oraz fikcji literackiej, często zawierającej elementy fantastyki naukowej. Na przykładach kilku wybranych utworów mockumentarnych, których autorami są poważani naukowcy z różnych dyscyplin, pokazuje przy tym istotną funkcję tych praktyk w podważaniu obiektywności naukowych dyskursów i ujawnianiu sytuacyjności wiedzy.
Słowa kluczowe: kontrfaktualność, historie alternatywne, utwory mockumentarne, sytuacyjność wiedzy

O roli dramatu współczesnego w edukacji polonistycznej

Feministyczna interpretacja motywu kobiety wykluczonej

O geście destrukcji języka – podstawowego medium dramatu w sztukach twórców modernistycznych, postmodernistycznych i modernizujących

Recenzja. Halina Stephan, Mrożek, wersję polską oprac. J. Zach-Błońska, Kraków 1996