Artykuły: Katarzyna Chmielewska

Autorka analizuje „historie ludowe” – prace autorstwa Adama Leszczyńskiego, Michała Rauszera i Kacpra Pobłockiego – w kontekście perspektywizmu, przeciwhistorii i humanistyki ratowniczej, a przede wszystkim historii potencjalnych (ukazujących możliwości innych narracji, a pośrednio także innego procesu historycznego), opowieści analizujących alternatywny bios historyczny. Nowy typ historiografii musi sprostać zadaniu rekonstrukcji źródeł i perspektywy źle obecnej, przenicować narracje dominującej polityczności, pokazać inny poziom sprawczości i podmiotowości, naruszyć konsens w sprawie tego, co jest najistotniejsze dla historii narodowej i co wchodzi do jej kanonu. To swoista archeologia podmiotu zdominowanego i niemego.

Słowa kluczowe: historie ludowe, perspektywizm, historie potencjalne, humanistyka ratownicza

Recenzja: Warkocki B., Pamiętnik afektów z okresu dojrzewania. Gombrowicz – queer –Sedgwick. Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, Warszawa 2018

Tekst odnosi się do zagadnień queer, i nowszych interpretacji psychoanalitycznych w odniesieniu do wczesnej twórczości Witolda Gombrowicza.

Słowa kluczowe: Gombrowicz; queer; psychoanaliza

Tekst analizuje recepcję wczesnej twórczości Gombrowicza w kontekście idei Eve Kosofsky Sedgwick. Podstawą analizy jest praca Błażeja Warkockiego Pamiętnik afektów z okresu dojrzewania. Gombrowicz – queer – Sedgwick.. Autorka poddaje analizie nowsze ujęcia teorii queer, które wchodzą w dyskusję z klasycznymi postaciami psychoanalizy (Lacan, Žižek) i ukazują, że skonstruowane na gruncie psychoanalitycznym „homoseksualne pragnienie” jest maską nierozpoznanej homofobii. Autorka podkreśla zyski poznawcze interpretacyjne, które płyną z takiej lektury Pamiętnika z okresu dojrzewania i traktuje książkę Warkockiego jako nowe otwarcie interpretacyjne w tradycyjnej gombrowiczologii.

Słowa kluczowe: homofobia, queer, Sedgwick, Warkocki, Gombrowicz

Dyskusja pracowników Ośrodka Studiów Kulturowych i Literackich nad Komunizmem dotyczy nowych perspektyw badawczych oraz metodologicznych związanych z tematem komunizmu. W ostatnich latach daje się zauważyć wyraźne ożywienie i wzrost zainteresowania problematyką komunizmu i PRL-u, choć od ich formalnego upadku upłynęło już prawie ćwierćwiecze. Komunizm i PRL stanowią trwały składnik współczesnego życia, nie sprowadzają się wyłącznie do przedmiotu akademickich czy eksperckich badań i interpretacji, lecz są stale powracającym tematem, motywem, punktem odniesienia współczesności. Waga tego tematu zachęca zatem do bardziej systematycznej, całościowej, a zarazem krytycznej analizy samego zjawiska, a także narosłych wokół niego dyskursów kulturowych i literackich.

W niniejszym studium autorka z perspektywy narratologicznej analizuje współczesny dyskurs historyczny na temat komunizmu. Przy użyciu narzędzi zazwyczaj stosowanych do literatury fabularnej, opisuje sposób konstruowania aktorów historycznych oraz użytych wzorców fabularyzacyjnych (za H. Whitem), charakterystyczne strategie i tendencje narracji historycznej głównego nurtu.

Recenzja: Mateusz Werner Wobec nihilizmu. Gombrowicz. Witkacy, Wydawnictwo sic!, Warszawa 2009.

Recenzja: Igor Stokfiszewski Zwrot polityczny, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2009.

Recenzja. Michał Paweł Markowski Czy możliwa jest poetyka eseju?, w: Poetyka bez granic, red. W. Bolecki. W. Tomasik, Warszawa 1995