Artykuły: Monika Gromala

Artykuł koncentruje się na akwakrytycznej lekturze tekstów literackich w paradygmacie nowej historiografii powodzi 1934 roku. Autorki, korzystając z głębokiego mapowania interpretacji oraz metodologii wypracowanej na gruncie ekokrytki i spatial studies, poddają analizie utwory J. Kurka, K. I. Gałczyńskiego oraz M. Płazy, wskazując na liczne przemianowania słownika powodziowego. Przyglądając się militaryzacji języka w narracjach powodziowych (walka z rzeką) i symptomatycznemu dla nich dyskursowi władzy i kontroli (panowanie nad żywiołem rzecznym), pokazują, że zarówno polskie doświadczenie I wojny światowej – a później kolejnych konfliktów zbrojnych – jak i wpływ zmilitaryzowanej polityki państwowej odcisnęły się na słowniku powodziowym i doprowadziły do poróżnienia między podmiotem ludzkim, a żywą rzeką.

Słowa klucze: akwakrytyka, powódź, historiagrafia rzeki, Wisła, żyjąca rzeka, głęboka mapa

Autorka przeprowadza paralelną lekturę utworów Elfriede Jelinek Dzieci umarłych i Rechnitz oraz wiersza Paula Celana Es war Erde in ihnen. Koncentrując się na dyskursywnym sprzymierzeniu frazy Jelinek i Celana, pokazuje, w jaki sposób język, odmieniony i zniekształcony przez Zagładę, wpływa na kształtowanie się tekstowych nekrotopografii (przestrzeni wypełnionych martwymi ciałami), których obecność w analizowanych utworach powiązana jest bezpośrednio z „pustą pamięcią” austriackiego doświadczenia Shoah. Artykuł zwraca uwagę na sposoby przejmowania głosu Innego przez podmioty na różne sposób martwe, a także na strategię tworzenia przez Jelinek i Celana (anty)ekonomii – nadmiaru śmierci, która dekonstruując język, tworzy spiętrzenia głosów nie-żywych lub pozostających w zawieszeniu między tym co żywe i martwe.

Słowa kluczowe: Paul Celan, Elfriede Jelinek, język, Zagłada, Rechnitz