EN
„Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja” (ISSN 0867-0633) to dwumiesięcznik literaturoznawczy wydawany od 1990 przez Instytut Badań Literackich PAN we współpracy ze Stowarzyszeniem Pro Cultura Litteraria.
EN

Artykuły: Jacek Leociak

Pożegnanie Michała Głowińskiego

Indeks autorów: Jacek Leociak
Numer: 2024 / 1

Wspomnienie o prof. Michale Głowińskim, wybitnym teoretyku i historyku literatury, zmarłym 29 września 2023 roku.

Słowa klucze: wspomnienie, Michał Głowiński, teoretyk literatury

Auschwitz jako marka. Powieści o Zagładzie w ofercie sieci handlowych

Numer: 2023 / 5

Artykuł unaocznia rolę opowieści we współczesnej literaturze o Zagładzie i odróżnia ją od dominującego do niedawna opowiadania. Analizuje także najbardziej rozpowszechnione ujęcia opowieści – powieść parafaktograficzną i powieści parareporterskie. Analizując rynek wydawniczy i silną rolę autorskiej marki, autorzy starają się pokazać, że oba typy powieści znajdują zastosowanie w nowej sytuacji antropologicznej, w jakiej znalazła się literatura o ludobójstwie sprzedawana w sieciach handlowych. W odróżnieniu od „ariport fiction” czy tradycyjnej literatury popularnej jest to literatura silnie związana z konsumenckimi przyzwyczajeniami i podlegająca tym samym, co wiele innych produktów, rynkowym rytuałom. W artykule analizowane są w sposób szczególny powieści dwojga popularnych polskich autorów: Niny Majewskiej-Brown i Maxa Czornyja.

Słowa klucze: Auschwitz, powieść dyskontowa, marka, branding, literatura gatunkowa, świadectwo

Grzegorz

Indeks autorów: Jacek Leociak
Numer: 2022 / 4

„Nekros” — książka o życiu

Indeks autorów: Jacek Leociak
Numer: 2018 / 4

Recenzja: Ewa Domańska Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.

Słowa kluczowe: nowa humanistyka, biohumanistyka, dead body studies, nekropolityka, zwrot forensyczny, ekokrytyka, Holokaust

Redefinicja kategorii świadka i świadectwa. Refleksje wokół rzeczy wykopanych na terenie miejsca po getcie

Indeks autorów: Jacek Leociak
Numer: 2018 / 3

Potrzeba dawania świadectwa, jaka wyłoniła się w następstwie Zagłady, spowodowała konieczność przemyślenia pojęcia podmiotowości w kategoriach bycia świadkiem. Czy można potraktować rzeczy-z-Zagłady jako szczególnego rodzaju świadków? Czym są jednak rzeczy jako świadkowie i czy można je uznać za „świadków”, skoro istotą świadectwa jest manifestacja podmiotowości niepowtarzalnej, jedynej, indywidualnej, a przede wszystkim – ludzkiej, a akt świadczenia ma wymiar egzystencjalny i etyczny. W kontekście myślenia o rzeczach-z-Zagłady tradycyjne pojęcia świadka, świadectwa i świadczenia muszą być ponownie przemyślane. Namysł nad redefiniowaniem tych pojęć powinien zmierzać w kierunku poszerzenia kategorii życia i kategorii podmiotowości o obszar tego, co nieorganiczne.

Słowa kluczowe: Holokaust, getto warszawskie, humanistyka post-antropocentryczna, zwrot ku materialności

Góry śmieci otulały watą smrodu wszystko, co żyło. (Śmieci w getcie warszawskim w perspektywie środowiskowej historii Zagłady)

Indeks autorów: Jacek Leociak
Numer: 2017 / 2

Artykuł dotyczy śmieci, fekaliów i nieczystości zalegających domy, podwórka i ulice getta warszawskiego. Ujmuję getto jako swoisty ekosystem, na który oddziałują różnorodne czynniki natury biologicznej, społecznej, administracyjnej, a także kulturowej. Przechodzę więc od zorientowanej antropocentrycznie perspektywy tekstologicznej, nastawionej na wydobycie i zinterpretowanie tekstowych reprezentacji tematu śmieci, do środowiskowej historia Zagłady. Dlatego zajmuje mnie nie tylko to, co znaczą obrazy śmieci często przywoływane w świadectwach i dokumentach (prozy Racheli Auerbach i Ladislava Fuksa), lecz przede wszystkim sam ich materialny fenomen, ich organiczno-nieorganiczna struktura i procesy w niej zachodzące.

słowa kluczowe: Holokaust — getto warszawskie — humanistyka postantropocentryczna — środowiskowa historia Zagłady

Osobliwe zrządzenie Opatrzności Bożej… Polska pamięć Zagłady w perspektywie katolicko-narodowej

Indeks autorów: Jacek Leociak
Numer: 2016 / 6

Zagłada Żydów zajmuje w polskim dyskursie pamięci miejsce szczególne. Nie da się przecenić ważności tego obszaru pamięci dla konstruowania modelu polskiej tożsamości w XX i XXI wieku. Autor wskazuje na pewną przypadłość polskiej pamięci o Zagładzie, która ujawnia się ze szczególną siłą w narracjach o ratowaniu Żydów. Zadziwiająca jest trwałość retoryki, poetyki i metaforyki tych dyskursów (prywatnych i publicznych) mimo zmieniającego się kontekstu politycznego. Szkic stanowi wstępne rozpoznanie pewnego typu polskiego dyskursu pamięci o Zagładzie, funkcjonującego wprawdzie od dawna, lecz dziś coraz mocniej zaznaczającego swoją obecność. Da się tę odmianę określić mianem dyskursu katolicko-narodowego, gdzie oba komponenty są równie ważne, co potwierdza jego ideową proweniencję z katolicko-endecką formacją przedwojenną.
Słowa kluczowe: dyskurs publiczny po 1945; stosunki polsko-żydowskie; kościół katolicki wobec Holokaustu

Wyjście z grobu

Indeks autorów: Jacek Leociak
Numer: 2004 / 5

Przedmiotem refleksji Autora są narracje o wskrzeszeniu, rozumianym w sensie antropologicznej metafory, jak w przypadku ocalonych z egzekucji

Twarze in extremis

Indeks autorów: Jacek Leociak
Numer: 2002 / 5

Autor omawia sposoby przedstawienia i formy reprezentacji makabry na przykładzie zdjęć z I wojny światowej pokazujących twarze ciężko rannych żołnierzy

Warszawa okupacyjna - topografia i egzystencja

Indeks autorów: Jacek Leociak
Numer: 1999 / 4

Przestrzeń w doświadczeniu ludzi mieszkających w getcie i poza jego murami – analiza metaforyki ich pisemnych świadectw

Sztuka czytania gazety. Legalna prasa okupacyjna: Landau i Jakub

Indeks autorów: Jacek Leociak
Numer: 1998 / 3

Zestawienie zapisków domorosłego analityka hitlerowskiej propagandy z analizami zawodowego historyka

Okno w getcie

Indeks autorów: Jacek Leociak
Numer: 1996 / 4

Motyw okna jako klucz do interpretacji diarystycznych świadectw doświadczenia getta

Strzaskana całość - Norwid o Żydach

Indeks autorów: Jacek Leociak
Numer: 1992 / 5

Obraz Żyda w twórczości Cypriana Norwida

Korzystając ze strony wyrażacie Państwo zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies. W każdej chwili możecie Państwo zmienić ustawienia cookies a także dowiedzieć się na ich temat więcej. Kliknij tutaj Nie pokazuj więcej tej informacji