EN
„Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja” (ISSN 0867-0633) to dwumiesięcznik literaturoznawczy wydawany od 1990 przez Instytut Badań Literackich PAN we współpracy ze Stowarzyszeniem Pro Cultura Litteraria.
EN

2020 nr 2: Studia o niepełnosprawności

Numer 2 z 2020 roku zatytułowany został "Studia o niepełnosprawności". Głównym celem rozważań, zamieszczonych w dziale "Szkice" jest wytyczenie obszaru, zajmowanego w humanistyce przez studia nad niepełnosprawnością i wskazanie dziedzin pokrewnych. Poszczególni autorzy wskazują powiązania problematyki niepełnosprawności z kulturoznawstwem, archeologią, historią, etnologią, literaturoznawstwem, urbanistyką, architekturą, projektowaniem przestrzeni i przedmiotów codziennego użytku a także filmoznawstwem i wszystkimi dziedzinami sztuki, odwołującymi się do ekspresji ciała. W tym wyliczeniu pozycja literaturoznawstwa wydaje się marginalna, choć w toku rozważań przytoczone zostały dzieła literackie (Sławomir Mrożek Baltazar, Izabela Morska Znikanie, pionierskie na gruncie polskim utwory Barbary Rosiek na temat narkomanii, Jerzy Krzysztoń Obłęd, utwory Leo Lipskiego). Literaturoznawstwo jednak zajmuje się analizą dyskursów i narracjami, dając narzędzia do uruchomienia wrażliwości na niepełnosprawność i opisu doświadczenia funkcjonowania społecznego z perspektywy jednostkowej. W dziele "Prezentacje" tłumaczenia amerykańskich przedstawicieli studiów nad niepełnosprawnością, po raz pierwszy prezentowane po polsku.
20 Październik 2020

2020 nr 1: Post/apo/bio

W numerze poprzez różnorodne ujęcia rozważamy konsekwencje takich pojęć jak "antropocen" i "postapokalipsa", krążymy wokół rozpoznań wyczerpania zasobów, zaburzeń klimatu, nieodwracalnych zmian natury oraz wyobraźni, która usiłuje sprostać wizji realizującej się dystopii. Ponieważ zmiany nie mają charakteru katastrofy historycznej, każda próba ich zracjonalizowania wymaga przezwyciężenia nie tylko starych dualizmów kultura/natura, świat ludzki/egzystencja biologiczna ale nawet porzucenia czysto ludzkiej perspektywy. Jak stwierdza Jakub Momro w szkicu otwierającym numer: "Dzisiaj problem krańcowości form życia nie ma w sobie nic z estetycznej perfekcji i egzystencjalnej sublimacji." Paweł Mościcki stwierdza: "Zmiana klimatu, ocieplenie klimatu - a właściwie należałoby powiedzieć katastrofa klimatyczna - jest chyba najbardziej realistyczną z dostępnych nam w historii kultury figur Armagedonu." Przemysław Czapliński udowadnia, że problematyka ta od pewnego czasu jest jednym z ważnych nurtów, obecnych w polskiej prozie, która rozważa napór zmian klimatycznych na stosunki międzyludzkie. Jerzy Franczak rozważa możliwość stosowania terminu "postapokaliptyka". Joanna Bednarek wskazuje na konieczność przekroczenia czysto ludzkiej perspektywy jako wyzwanie dla percepcji. Aleksandra Brylska pokazuje w jaki sposób katastrofy w Czernobylu i Fukushimie są obecne w wyobraźni społeczeństw. Paweł Majewski rozważa wpływ taksonmii Linneusza na wyobraźnię europejską i stosunek do życia biologicznego. Monika Bakke pokazuje humanistykę środowiskową jako transdyscyplinarną dziedzinę badań proponującą wizję energetycznych przepływów. Ponadto - wiele innych tematów, w tym artykuł Jana Pomorskiego o badaniu wideotekstów kultury, Magdaleny Zdrodowskiej o przestrzeni miejskiej zanieczyszczonej dźwiękiem i aktualny manifest Jerzego Mariana Brzezińskiego "Jakiego chcemy uniwersytetu?".
07 Lipiec 2020

2019 nr 6: Reportaż ponowoczesny

Nowy numer na temat reportażu ponowoczesnego, dedykowany Michałowi Głowińskiemu, a w nim m. in. Czapliński o reportażu jako gatunku orientacyjnym, Momro na temat filozofii politycznej reportażu, Siewior o reportażu intymnym, Nikody o kategorii wirtualnego trybunału w dziennikarstwie, Frukacz o reportażu w kulturze uczestnictwa, a Tabaszewska o afektywnych formatach śledczych. W numerze również artykuły dotyczące autonomii gatunku (Antonik), gatunków granicznych (Zajas), reportażu świadectw (Darska), reportażu cyfrowego (Żyrek-Horodyska) oraz interkulturowego (Horodecka). W numerze ponadto teksty interpretacyjne: Miklas-Frankowski pisze o poetyce gonzo u Stasiuka, a Piechota na temat reportaży Winnickiej. Publikujemy również recenzje – Grodzkiego na temat Czytania Dziadów oraz Zawiszewskiej o Historii słabych, a także artykuł Pfeifera dotyczący dyskursu o rabacji galicyjskiej. Zamieszczamy również dwa tłumaczenia: tekstu Briana Massumi’ego dotyczącego afektywnych faktów i Susie Linfield o roli zdjęć we współczesnym obiegu informacji.
23 Kwiecień 2020

2019 nr 5: Technokultury miłości

Rozwój nowych technologii komunikacji zmienia także sferę relacji i afektów. Zapośredniczenie, sytuacja gdy obiekt uczucia lub pożądania erotycznego jest jedynie domyślny lub wręcz - ma charakter symulakru, stały się codziennością. Numer "Tekstów Drugich" przynosi wieloaspektowy opis nowych zjawisk, zarówno z punktu widzenia zmian, jakie wnoszą technologie, jak i relacji płci, których umowność podkreśla nowa refleksja humanistyczna. Obrazy z gier komputerowych są niepokojącym świadectwem nowej wrażliwości. Główne pole refleksji wyznaczają trzy zamieszczone w dziale Prezentacje tłumaczenia: Dominca Pettmana Miłość w czasach Tamagotchi, Stevena Shaviro Życie erotyczne maszyn i Lee Mackinnon Maszyny miłosne. Ponadto: recenzje, interpretacje i w dziale Archiwalia odnaleziony przez Piotra Mitznera wykład Wiktora Woroszylskiego o inteligencji rosyjskiej.
23 Kwiecień 2020

2019 nr 4: Maranizm nowoczesny

Tematem wiodącym numeru jest rozmyta, zindywidualizowana, artystyczna tożsamość żydowska w kulturze polskiej, ujawniająca się w skomplikowanej sytuacji po Zagładzie. Słowo "maranizm" - genetycznie związane z tradycją iberyjsko-sefardyjską - używane jest w polskiej humanistyce dopiero od kilku lat, autorzy tego numeru zdecydowali się na jego zapis z jednym "r". Jakub Momro zwraca uwagę na treści, łączone - być może niesłusznie - ze słowem "tożsamość". Agata Bielik -Robson pokazuje żydowską "tradycję ukrytą" jako fenomen nowoczesności i jeden z rysów kultury polskiej; Piotr Bogalecki w szkicu o Julianie Kornhauserze i Adam Lipszyc w szkicu o Piotrze Sommerze interpretują marańskie motywy w twórczości dwu ważnych poetów. Piotr Sadzik pokazuje obecność żydowskich motywów w twórczości Leopolda Buczkowskiego. Ewa Kobylińska - Dehe pokazuje ścieżki myśli Derridy. Także mniejsze, bardziej szczegółowe teksty tego numeru odnoszą się do tematu: Monika Adamczyk - Garbowska przedstawia Adelę S., zapomnianą pierwszą tłumaczkę Alicji Lewisa Carrolla. Łukasz Tomasz Sroka przedstawia sylwetkę i dorobek Ryszarda Löwa, znakomitego polonisty, mieszkającego w Izraelu. Poza tym recenzje.
22 Kwiecień 2020
Korzystając ze strony wyrażacie Państwo zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies. W każdej chwili możecie Państwo zmienić ustawienia cookies a także dowiedzieć się na ich temat więcej. Kliknij tutaj Nie pokazuj więcej tej informacji